ما در این مقاله قصد داریم شما را با عوامل افزایش قد در کودکان آشنا کنیم. همه ی ما می دانیم که داشتن قدی بلند تا چه حد موجب افزایش اعتماد به نفس ما می شود برای داشتن قدی بلند باید از کودکی نکات گفته شده را رعایت کنیم. از زمان بدو تولد تا بسته شدن صفحه های استخوانی ما با افزایش قد روبه رو هستیم و برای این که تاثیر مثبتی در افزایش داشته باشیم باید تغذیه و برنامه غذایی درستی را دنبال کنیم که سرشار از کلسیم و ویتامین باشد. هر چند که ژنتیک هم اثر گذار می باشد و از والدین به فرزندان می رسد، اما این دلیل قطعی برای کوتاه شدن یا بلند قد شدن فرزندان نیست و عوامل زیادی بر رشد افراد اثر می گذارند. در ادامه با عوامل افزایش قد در کودکان بیشتر آشنا خواهید شد پس تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
مراحل رشد قد
عوامل افزایش قد در کودکان به گزینه های متفاوتی وابسته می باشد. انسان در طول زندگی خود 3 مرحله ی رشدی را طی می کند، مرحله ی اول از زمان جنینی تا به یک سالگی برسد، در این مرحله که کودک شیر خوار است رشد قدی آن 25 سانت و در سال دوم 10 سانت است. بعد از گذشت از مرحله ی رشدی دوران جنینی، میزان رشد کاهش می یابد.
مرحله ی دوم رشد کودک از پایان 2 سالگی تا رسیدن به دوره ی بلوغ ادامه دارد و در این دوران کودک هرسال 5 تا 7 سانتی متر رشد می کند. دوره ی سوم که فرد به بلوغ رسیده است، افزایش قد آن از 20 تا 25 سانتی متر ادامه دارد. البته این مقدار در این دوران در دختر ها و پسران تفاوت دارد. دختران در زمان بلوغ وقتی که اولین نشانه رسیدن آن ها به بلوغ رخ می دهد شروع به افزایش قد می کنند.
رشد قدی دختران زمانی کاهش یا متوقف می شود که دیگر به بلوغ کامل رسیده اند و ممکن است فقط 7 سانت رشد قدی داشته باشند. با روش های گوناگونی می شود به افزایش قد دختران کمک کرد اما به کار گیری این روش ها که به آن ها اشاره خواهیم کرد، قبل از ظاهر شدن نشانه های بلوغ باید باشد، چون صفحه های رشد استخوان از یک جایی به بعد محدود می شود.
در پسران این گونه نمی باشد آن ها افزایش قد در اواخر دوران بلوغ است. به همین دلیل است که پسر ها نسبت به دختران قد بلند تر هستند، زیرا آن ها زمان بیش تری برای افزایش قد دارند، نشانه های بلوغ در پسران تغییر صدا و رشد مو در بعضی از قسمت های بدن می باشد که بعد این با افزایش قد مواجه می شوند.
پایان بلوغ هم در دختران و پسران متفاوت است و دختر ها در سن 14 و پسر ها در 17 سالگی این اتفاق رخ می دهد و رشد متوقف می شود. بعد از گذشت این زمان افزایش قد در هر دو جنس مونث و مذکر اتفاق نمی افتد، هرچند که رشد قدی به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از این موارد ژنتیک است که از طیف خانواده به فرد منتقل می شود.
ژنتیک در کوتاه یا بلند شدن قد افراد بسیار تاثیر دارد. برای بدست آوردن قد فرزندان می توان از قد پدر و مادر استفاده کرد به این صورت که متوسط قد والدین را منهای 6.5 از دخترها، به اضافه 6.5 از پسرها محاسبه می شود و از این طریق و با محاسبه ی قد والدین، قد فرزند هم به دست می آید.
دختران با پسر ها از لحاظ قد اختلاف زیادی دارند حتی اگر از یک خانواده هم باشند حدود 13 سانتی متر تفاوت قدی خواهند داشت. البته این موضوع را هم باید در نظر داشت که همه ی این ارقام علاوه بر ژنتیک به نوع شیوه ی افراد و تغذیه کودک بستگی دارد، بنابراین عامل دیگری که بر افزایش قد تاثیر دارد برنامه غذایی مناسب و تغذیه درست است.
اگر کودک از همان دوره ی جنینی تغذیه درستی نداشته باشد و یا سوء تغذیه داشته باشد تاثیر منفی بر رشد آن دارد و علاوه بر کوتاهی قد منجر به بیماری های خاص مانند مشکلات قلبی و گوارشی می شود که بر روی قد نیز اثر می گذارد. علاوه بر عوامل جسمی، عوامل روحی نیز بر کودک و رشد قد آن اثر می گذارد، کودک همواره باید از پدر و مادر خود محبت دریافت کند.
اهمیت تغذیه کودکان در سن رشد
تغذیه اصولی می تواند یکی از عوامل افزایش قد در کودکان باشد که بسیار مهم و با اهمیت است. منظور ما از رشد در دورانی کودکی این نیست که با شروع راه رفتن کودک تمام شود. همانطور که گفتیم مرحله ی رشدی انسان دارای سه مرحله می باشد که از بدو تولد تا دوران بلوغ به طول می انجامد. دوره ی بعدی رشد در نوجوانی می باشد که همراه با تغییر هورمون های بدن و رسیدن به بلوغ رشد قد نیز صورت می گیرد. یکی از راه های افزایش قد تغذیه درست است که تا ثیر بسیار زیادی بر رشد کودک دارد.
همراه با مواد غذایی که کودک مصرف می کند، مواد معدنی و املاح و ویتامین نیز باید در برنامه غذایی خود داشته باشد تا رشد قدی مناسب همراه با سیستم ایمنی قوی داشته باشد. درست است که افزایش قد تا حد زیادی به ژنتیک مربوط می باشد اما برنامه غذایی سرشار از ویتامین هم تاثیرات خود را دارد.
مثلا فردی که پدر و مادرش و مادر بزرگ و پدر بزرگش که همگی 165 سانتی متر قد دارند، خیلی کم پیش می آید که فرزند آن ها از این عدد بیشتر رشد کنند. پس تغذیه و ژنتیک هر دو مهم می باشند و تاثیرات زیادی بر شد قدی فرد دارند.
برخی از کودکان با مشکل سوء تغذیه در گیر هستند و همواره از این موضوع رنج می برند. این افراد به دلیل نرسیدن مواد معدنی و ویتامین کافی به بدن افزایش قد خوبی ندارند و علاوه بر کوتاهی قد مشکلات زیادی هم برای آنان به همراه دارد. این افراد با مراجعه به بهترین فوق تخصص غدد می توانند برای رشد قد خود مشاوره بگیرند.
آن ها در خطر مشکل کم خونی هستند و نمی توانند به درستی حرکت کنند. کلسیم در برنامه غذایی کودک نقش ویژه ای دارد برای جلوگیری از پوکی استخوان و شکل گیری و محکم شدن عضلات و استخوان همیشه آن را در برنامه غذایی فرزند خود جای دهید.
از چه زمان باید مراقب تغذیه کودک بود؟
از همان وقتی که کودک در شکم مادرش می باشد باید به تغذیه او اهمیت داد. برنامه غذایی مادر از همان ابتدای بارداری بسیار مهم است و در رشد و سلامت جنین تاثیر دارد. ممکن است مادری به دلیل برخی مشکلات در آن دوران دچار سوء تغذیه شود که هم جنین رشد مناسبی نخواهد داشت و هم سلامت او به خطر می افتد، جنین باید انواع مواد معدنی و ویتامین را از طریق مادر بدست آورد. مادر می تواند برای گرفتن برنامه غذایی به بهترین دکتر تغذیه مراجعه کند.
از زمان جنینی تا دو سالگی تغذیه کودک بسیار حائز اهمیت می باشد. رشد قد بسیار مهم است، زیرا در این دوران افزایش قد سریع می باشد و اگر کودک از همان اول تغذیه درستی داشته باشد به قد دلخواه خود می رسد. بعد از آن از سن 4 تا 6 سالگی هم به افزایش سریع قد مواجه می شویم و این دوران نیز اهمیت خاصی دارد. در این سه دوره رشد قدی که به آن اشاره کردیم تغذیه باید مناسب و مفید باشد.
میزان تاثیر قد والدین بر کودک
همان طور که گفتیم میزان رشد قدی افراد با هم تفاوت دارد و تا حد زیادی مربوط به ژنتیک می باشد که از والدین به فرزندان می رسد. ژن ها موجب تفاوت در همه ی افراد می باشند و مقایسه کردن خود با دیگران بسیار اشتباه می باشد. کودکان خود را از لحاظ قدی با هیچکس مقایسه نکنند.
قد همه ی کودکان بر اساس استانداردهای تعریف شده و نسبت به جامعه آماری باید مورد سنجش قرار بگیرد. میزان سرعت رشد افراد در سه مرحله ی رشدی که به آن اشاره کردیم تفاوت دارد، به این صورت که تا یک سالگی با افزایش قد روبه رو است و بعد از گذشت این دوره رشد کاهش می یابد، قبل از این که به دوران بلوغ برسد با کاهش رشد قد مواجه است و میزان رشد به 5 تا 7 سانت می رسد.
زمانی که فرد به مرحله ی سوم یعنی شروع بلوغ می رسد رشد قدی افزایش پیدا می کند و بعد از پایان بلوغ صفحات رشدی بسته می شوند. میزان قد فرزندان را معمولا ژنتیک تعیین می کند که یکی از عوامل افزایش قد در کودکان می باشد. درست است که تغذیه اهمیت زیادی بر رشد افراد دارد، اما این ژنتیک است که تعیین می کند فرد تا چه حدی رشد داشته باشد.
مواد غذایی موثر در رشد قد کودکان
اگر دوست دارید قد فرزندتان بلند باشد باید به تغذیه آن اهمیت دهید، چون تغذیه رابطه مستقیمی با افزایش قد دارد. یعنی تغذیه درست می تواند موجب بلند شدن قد فرد شود. برای داشتن رشد مناسب از همه ی مواد غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین استفاده کنید تا تاثیر آن را ببینید. برنامه غذایی صحیح نه تنها در رشد کودک بلکه در حفظ سلامتی او و جلوگیری از برخی بیماری ها مانند کم خونی و پوکی استخوان نقش دارد.
1-مصرف کلسیم و ویتامین D را جدی بگیرید
مصرف شیر و لبنیات که سرشار از کلسیم می باشد را از برنامه غذایی خود حذف نکنید که برای جلوگیری از پوکی استخوان بسیار مفید عمل می کند، هم چنین عضلات بدن و استخوان ها را مستحکم می کند و در رشد قد تاثیرات مثبت فراوانی دارد. به فرزندان خود هر روز یک لیوان شیر بدهید تا رشد قد او با کاهش رو به رو نشود و افزایش داشته باشد. ویتامین D هم در رشد فرد تاثیر دارد. اگر نمی خواهید همواره استرس فرزند خود را نداشته باشید که رشد مناسبی ندارد، برنامه غذایی آن باید به گونه ای باشد که کلسیم و ویتامین D به مقدار کافی مصرف کند. مقدار دریافتی ویتامین D در هر روز 400 واحد بین المللی می باشد که این مقدار مربوط به نوزاد است و بعد از رسیدن به سن یک سالگی این مقدار به 600 واحد می رسد.
2-فهرستی از غذاهای پروتئینی آماده کنید
قسمت مهمی از بدن ما یعنی بافت های بدن از پروتئین تشکیل شده است و پروتئین از اهمیت زیادی برای رشد برخوردار است. کودکان حتما باید از مواد پروتئینی در دوران رشد بهره ببرند، مصرف شیر را در هر روز فراموش نکنید چون همانطور که در بالا گفتیم که سرشار از کلسیم و ویتامین D است، حاوی پروتئین هم می باشد.
برای گرفتن نتیجه ی بهتر به سراغ شیر های غنی شده بروید که بیش ترین ویتامین را دارد و قسمت اعظمی از تغذیه کودک را فراهم می کند. شیر های غنی شده درصد رشد فرد را بالا می برد، کودکانی که در سن یک تا سه سالگی هستند، نباید از مصرف شیر غافل شوند و از سن چهار تا هشت سالگی، بدن کودکان به ۱۹ گرم پروتئین در روز احتیاج دارد؛ افراد ۹ تا ۱۳ ساله باید هر روز ۳۴ گرم پروتئین در برنامه غذایی خود مصرف کنند.
3-فیبر را از سفرهتان حذف نکنید
کار کردن دستگاه گوارش و هضم درست غذا از نکات رشد کودک است، و از عوامل افزایش قد در کودکان می باشد. همان گونه که خود می دانید اگر فرزندتان اشتها به خوردن غذا داشته باشد، رشد مناسبی هم دارد و این بستگی به کار کرد دستگاه گوارش او دارد که با هضم خوب می تواند مواد غذایی بیش تری دریافت کند.
برای کار کردن دستگاه گوارش فیبر منبع مناسبی است، بنابراین علاوه بر مصرف شیر، میوه و سبزیجات که سرشار از فیبر هستند هم باید مصرف کنید. برای تعیین مقدار فیبری که بدن کودک به آن نیاز دارد می توانید سن او را با عدد پنج جمع ببندید و مقدار بدست آمده میزان فیبر دریافتی او را نشان می دهد.
4-مصرف آهن را جدی بگیرید
کار کرد دستگاه گردش خون بر رشد کودک تاثیر دارد و حتما باید اکسیژن کافی همراه با خون به تمام بافت های بدن برسد تا کودک رشد طبیعی خود را داشته باشد. برای این کار فرزند خود را از دریافت خوراکی و تغذیه های نامناسب محروم کرده و غذاهای سرشار از ویتامین و پروتئین را جایگزین آن قرار دهید. مواد غذایی مختلفی هستند که سرشار از آهن می باشند.
گوشت سرشار از آهن می باشد، حتی برخی از شکلات ها هم دارای مقدار معینی آهن هستند که آن ها را به خوراکی های سالم و مفید تبدیل کرده است. سعی کنید وقتی شیر یا شیرینی و مواد غذایی مصرف می کنید، حتما سراغ غنی شده آن باشید تا دیگر مشکلی با تغذیه خود نداشته باشید.
تا چه زمانی رشد قد ادامه خواهد یافت؟
شروع رشد قد از همان ابتدای جنینی است و بعد از آن هم ادامه پیدا می کند. بیش ترین حد افزایش قد از زمان تولد تا دو سالگی است و بعد از آن کاهش می یابد. هر کودکی که متولد می شود به طور طبیعی از 50 سانتی متر قد برخوردار است. در سال اول رشد 5 سانت و در سال بعد 13 سانت هم افزایش پیدا می کند.
همه ی این عوامل به این بستگی دارد که کودک ویتامین و مواد معدنی کافی را مصرف کند تا افزایش قد داشته باشد، به همین دلیل مادران خیلی باید به تغذیه او اهمیت دهند. بعد از گذشت این دوران تا شروع شدن بلوغ سرعت رشد قد محدود می شود و فقط ممکن است فرد پنج سانت رشد کند، اما با شروع دوران بلوغ و با تغییر هورمون ها بدن سرعت رشد افزایش می یابد.
این جهش در دختران و پسران متفاوت است. در دختران 20 الی 25 سانتی متر و در پسران 25 تا 30 سانتی متر با افزایش قد روبه رو هستند. زمان بسته شدن صفحه رشد در دخترها بین 15 تا 17 سالگی و در پسرها بین 16 تا 18 سالگی است. بعد از بسته شدن صفحه رشد دیگر افزایش رشد قد نداریم.
تاثیر مکمل در افزایش قد
بسیاری از افراد سود جو در بازار هستند، مانند فروشندگان و بازاریاب ها که در زمینه تجارت هم مشغول به کار هستند، این افراد از بی اطلاعی مردم استفاده می کنند و اطلاعات غلطی به آن ها می دهند و افراد هم بدون در نظر داشتن منبع علمی هزینه های هنگفتی می پردازند. مکمل های غذایی زیادی در بازار وجود دارد که بیش تر افراد از آن ها استفاده می کنند.
مصرف مکمل های غذایی اصلا برای فرزندانتان ضرورتی ندارد و از عوامل افزایش قد در کودکان شما نمی باشد، شما می توانید با تغییر در برنامه غذایی آن ها و جایگزین کردن مواد معدنی سرشار از کلسیم و ویتامین در رشد و سلامت آن ها کوشا باشید. با این کار دیگر هیچ نیازی نیست که بخواهید از مکمل های شیمیایی استفاده کنید. مکمل ها هم دارای مواد معدنی هستند اما اگر بیش از حد از آن ها استفاده کنید می تواند برای شما خطرناک باشد.
رابطه چاقی با رشد قد
ما با مضرات چاقی آشنا هستیم و می دانیم که چه اثرات مخربی بر جسم و روح ما می گذارد. افزایش وزن بر رشد قد نیز تاثیر دارد، اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که از لحاظ ژنتیک قد بلند می باشید اما اگر مشکل چاقی داشته باشید باز هم نسبت به خیلی ها کوتاه قد دیده می شوید. طی تحقیقاتی که انجام شده متوجه شده اند که بدن هورمون لپتین را از سلول های چربی تولید می کند.
با افزایش سلول های چربی، لپتین هم افزایش پیدا می کند و به همین دلیل با رسیدن به دوران جوانی اضافه وزن هم شروع می شود. هرچند که برخی از افراد از همان کودکی اضافه وزن دارند.
ترشح لپتین یکی از نشانه های به بلوغ رسیدن دختر ها و پسران می باشد که با ترشح این هورمون که بر روی هیپوتالاموس و بسیاری دیگر از هورمون های بدن تاثیر می گذارد، هورمون های جنسی هم ترشح می شوند. ممکن است وجود هورمون لپتین موجب بلوغ زودرس در افراد شود، چون این هورمون در بعضی از کودکان هم وجود دارد و موجب ترشح هورمون جنسی در آن ها می شود.
بلوغ زود رس اثرات منفی زیادی را به همراه دارد و بر رشد صفحات استخوانی نیز اثر می گذارد و زودتر از آنچه که باید باشد بسته می شود و به همین دلیل رشد هم متوقف می شود و موجب کوتاهی قد کودک می شود. وقتی بزرگ تر شدند این کودکان به افراد چاق قد کوتاه تبدیل میشوند که هم چاقی و هم کوتاهی قد اعتماد به نفس آن ها را گرفته و مشکلات زیادی برای آن ها به همراه دارد.
عوامل تاثیر گذار در رشد کودک
1-رابطه ژنتیک و افزایش قد
افزایش قد شما همواره تحت تاثیر ژنتیک می باشد، ژن های زیادی وجود دارد که هرکدام در رشد فرد تاثیر می گذارند. این را هم بدانید که اگر قد پدر و مادر شما کوتاه می باشد شما هم حتما کوتاه قد خواهید بود. عوامل زیادی هستند که بر افزایش قد موثر می باشند که همان طور که گفتیم یکی از آن ها تغذیه است. هرچند اگر پدر و مادر قد بلند دارید دلیل نمی شود که شما هم قد بلند باشید.
قد شما تا زمانی که به سن بیست سالگی خود برسید می تواند بلند تر شود ولی برای افزایش قد تا این سن صفحات رشد شما باید باز باشند. شما می توانید قد خود را از روی قد والدین خود محاسبه کنید به این صورت که قد آن ها را با هم جمع کرده و اگر شما پسر هستید به علاوه ی ۱۳ و تقسیم بر ۲ کنید و اگر دختر می باشید باید از مجموع قد پدر و مادرتان ۱۳ سانتی متر کم کرده و تقسیم بر ۲ کنید.
2-عوامل محیطی و تاثیر آن بر افزایش قد
عوامل محیطی زیادی وجود دارد که بر رشد قد تاثیر می گذارد. مصرف دخانیات و الکل در کوتاهی قد دخالت دارند و تاثیر منفی بر سلامتی می گذارند. یکی دیگر از عوامل سوء تغذیه می باشد، اگر فرد از مواد غذایی پروتئین دار استفاده نکند، افزایش قد نخواهد داشت. کافئین هم با بی خواب کردن فرد می تواند مانع از رشد او شود.
3-رابطه سیگار و رشد قدی
برخی از کودکان و نوجوانان دور از چشم خانواده سیگار مصرف می کنند این عامل تاثیر مخربی بر رشد آن ها دارد و موجب می شود که نسبت به هم سن و سال های خود کوتاه تر به نظر برسند و علاوه بر کوتاهی قد سلامتی را هم به خطر می اندازد و باید خانواده ها جلوی این کار را بگیرند.
4–خواب کافی و قد بلند شدن
طبق تحقیقاتی که انجام شده است، نوجوانانی که در سن رشد هستند به ۸.۵ الی ۱۱ ساعت خواب نیاز دارند. زمانی که شما خواب هستید بدن شما بافت های آسیب دیده را ترمیم کرده و موجب افزایش قد شما می شوند و یکی از عوامل افزایش قد در کودکان به شمار می آید به همین دلیل خواب کافی در سلامتی تاثیر گذار است.
خیلی موثر است که محیطی که در آنجا استراحت می کنید کاملا آرام و به دور از هر تنشی باشد. اگر در به خواب رفتن مشکل دارید بهتر است قبل از خواب دوش آب گرم یا نوشیدن یک فنجان چای بابونه را امتحان کنید، که تاثیر مثبتی بر خواب شما دارد.
کلام آخر
از شما عزیزان سپاسگزاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. سایت پزشکا همواره سعی بر این داشته تا شما را با عوامل افزایش قد در کودکان آشنا کند. امیدواریم مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق سایت با ما درمیان بگذارید.
