ما در این مقاله قصد داریم شما را با رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی آشنا کنیم. آنژیوپلاستی یکی از روش های جدید درمان تنگی عروق قلب است که با استفاده از بالن و استنت گذاری انجام می شود. این روش با حداقل ترین تهاجم و بدون هیچ فرایند جراحی انجام می شود. در واقع برای انجام آن نیاز به هیچ برش و جراحتی نخواهد بود و تنگی و انسداد شریان های ورودی به عضله قلب به راحتی توسط باد کردن بالن باز می شود. دکتر محمد نوری زاده فوق تخصص آنژیوپلاستی تبحر لازم در این زمینه را دارا می باشد.
اگر دچار درد هایی مثل درد قفسه سینه و تنگی نفس هستید بهترین راه کار برای رفع آن آنژیوپلاستی است. شما طی بی حسی موضعی یا بیهوشی خفیف این عمل را انجام می دهید که در مقایسه با دیگر عمل های رفع انسداد عروق نیاز به بیهوشی عمومی ندارید. تنها لازم است برای جلوگیری از لخته شدن خون داروهای رقیق کننده خون دریافت کنید و از طریق کاتتر درون وریدی مایعات و داروهای آرام بخش تزریق شود. در ادامه با رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی بیشتر آشنا خواهید شد پس تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
آنژیوپلاستی چیست؟
متخصص قلب و عروق با استفاده از یک بالن کوچک در محلی که رگ دچار گرفتگی شده است، به باز شدن رگ کمک می کند. این روش معمولاً با قرار دادن دائمی یک لوله سیمی به نام استنت داخل سرخرگ انجام می شود تا از تنگ شدن و انسداد مجدد جلوگیری کند. همچنین این روش یک روش بسیار مناسب برای عملکرد سریع در هنگام وقوع حمله های قلبی و باز کردن بلافاصله سرخرگ مسدود شده است.
اقدام سریع با استفاده از آنژیوپلاستی کمک می کند تا آسیب پذیری قلب هنگام حمله قلبی کاهش پیدا کند. طبق آمارهای به دست آمده، بیمارانی که عمل جایگذاری استنت را انجام می دهند در مقایسه با دیگر بیمارانی که جراحی باز کردن سرخرگ کرونر انجام می دهند دوره نقاهت کمتری دارند و درد و ناراحتی کمتر احساس خواهند کرد.
در چه مواقعی آنژیوپلاستی انجام می شود؟
معمولاً آنژیوپلاستی برای درمان نوع خاصی از بیماری های قلبی به نام آترواسکلروز انجام می شود. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که رسوبات چربی و دیگر مواد در سرخرگ های بدن تجمع پیدا کند و موجب تنگی شریان های خونی شوند. در این مواقع عبور جریان خون با مشکل روبرو می شود. اما زمانی که عروق اصلی، خون را به قسمت چپ می رساند دچار تنگی یا عضله قلب تضعیف شده باشد، روش جراحی بای پس عروق کرونری روش بهتری نسبت به آنژیوپلاستی می باشد.
بنابراین انتخاب روش آنژیوپلاستی کاملا بستگی به شرایط بیمار دارد و این پزشک است که با توجه به بررسی های کلی بیمار تصمیم می گیرد از کدام روش درمانی برای رفع بیماری قلبی استفاده کند. اما بیشتر اوقات افرادی که دارای بیماری دیابت و یا با انسداد زیادی روبرو هستند پزشک ترجیح می دهد جراحی بای پس عروق کرونری را برای رسیدن به نتیجه بهتر انجام دهد.
آنژیوپلاستی چگونه انجام می شود؟
همانطور که در ابتدا گفتیم، هیچ قسمتی از بدن جراحی و باز نمی شود. به جز قسمت کوچکی از کشاله ران، بازو یا مچ دست برای ورود کاتتر که با کمی بریدگی همراه است. قبل از این که عمل شروع شود، قسمت مشخص شده ابتدا ضدعفونی و سپس برای عدم احساس درد از بی حسی موضعی استفاده می شود. همچنین یک گیرنده الکترود روی قفسه سینه قرار می گیرد تا ضربان قلب طی عمل مشخص باشد. بعد از بی حسی کامل توسط یک برش کوچک، سوزن مخصوصی را به شریان های موجود در قسمت مورد نظر وصل می کنند. ممکن است بیمار هنگام عمل احساس فشار کند اما هیچ دردی را حس نمی کند. رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی به کمک متخصص قلب و عروق و تیمی از تکنسین ها و پرستارها در اتاقی به نام آنژیوگرافی یا کاتتریسم قلب انجام می شود و با توجه به پیچیدگی عمل و تعداد قلب های مسدود شده ممکن است ۳۰ دقیقه یا بیشتر طول بکشد.
بیش تر بیمارها از وجود کاتتر در بدن سوال می پرسند، اما باید بدانید که ورود کاتتر در رگ های خونی هیچ حسی به شما منتقل نخواهد کرد. ممکن است پزشک قبل از خارج کردن بالنی که در انتهای کاتتر وجود دارد آن را چندین بار باد و خالی کند تا رگ خونی بهتر باز شود. هنگام باد شدن بالن، مسیر جریان خون برای چند ثانیه بسته و در قسمت قفسه سینه درد خفیفی احساس می شود. اما نگرانی بابت این موضوع وجود ندارد؛ چرا که بعد از خالی شدن باد بالن این مشکل به زودی رفع خواهد شد. بعد از آنژیوپلاستی باید بیمار یک روز بستری بماند تا قلبتان پایش شود. در طول مدت بستری بودن، پزشک داروی ضد انعقاد خون؛ جهت پیشگیری از تشکیل لخته و داروهای لازم برای آرام نمودن جریان خون، اسپاسم‌های کرونری تجویز می کند. بیمار بعد از یک هفته آنژیوپلاستی می تواند به کارهای روزانه خود بپردازد و هیچ ترسی از حملات قلبی نداشته باشد.
استنت گذاری چیست و چه فوایدی دارد؟
پزشکان برای این که جریان رگ های خونی را برای همیشه بهبود ببخشند، یک فنر فشرده حول بالنی که بر سر کاتتر متصل است، قرار می دهند و آن را به سمت انسداد شریان هدایت می کنند. بعد از باد شدن بالن، باد فشرده شده در دیواره شریان و همچنین فنر به صورت دائم در آن ناحیه قرار می گیرد و از بالن جدا می شود تا برای همیشه جریان خون را باز نگه دارد. تنها کاری که بعد از استنت گذاری یا قرار دادن فنر فشرده در رگ خونی باید انجام شود این است که بعد از پایان عمل به مدت طولانی داروهای آنتی بیوتیک مصرف شود تا احتمال لخته شدن خون در کنار استنت وجود نداشته باشد.
انواع استنت کرونری
در ادامه به انواع استنت کرونری اشاره خواهیم کرد:
- استنت فلزی لخت
این دسته از استنت ها از جنس مشبک هستند که فلزی بسیار نازک رگ مسدود شده را باز نگه می دارد. این استنت ها برای جلوگیری از انسداد شریان ها از دارو یا پلیمرها پوشیده نشده است. این دسته از استنت ها برای افرادی که به پلیمر یا داروهایی که در اسنتت ها به کار می رود حساسیت دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
- استنت دارویی
استنت دارویی همان استنت فلزی با روکشی از پلیمر مخصوص است که در طول زمان، دارویی از آن خارج می شود. در مواقعی که احتمال مسدود شدن بسیار بالا است از این استنت ها استفاده می کنند. استفاده از این نوع استنت ها احتمال بسته شدن شریان ها را بسیار کم می کند و در زمینه پزشکی دو نوع استنت دارویی وجود دارد. که در ادامه به این دو استنت دارویی اشاره خواهیم کرد:
استنت دارویی با مواد جذب شونده
این نوع دارو توسط بدن جذب می شود. این نوع اسنتت ها دارویی به نام اورولیموس آزاد می کنند. اورولیموس دسته ای از داروهای سرکوب کننده ایمنی است که رشد بافت هایی را که موجب بسته شدن عروق کرونر می شود را متوقف می کند.
استنت دارویی با پلیمر پایدار
استفاده از استنت دارویی با پلیمر پایدار موجب آزاد شدن تمام دارو می شود و پلیمرها در جای خود می مانند.
عوارض انجام آنژیوپلاستی
اگرچه این روش یک روش کم تهاجمی برای رفع انسداد رگ های خونی نسبت به جراحی بای پس می باشد. اما با ریسک های مختلفی همراه است. برخی خطر ها بیمار را بعد از انجام آنژیوپلاستی تهدید می کند که در ادامه به آن ها می پردازیم:
احتمال مواجه شدن بیمار با تنگی مجدد
اگر آنژیوپلاستی بدون جایگذاری استنت انجام شود به احتمال۳۰ درصد بیمار با مشکل تنگی مجدد روبرو می شود. این ریسک با انجام آنژیوپلاستی همراه با جایگذاری استنت حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا می کند. بنابراین پزشک طی بررسی های انجام شده تشخیص می دهد، آیا آنژیوپلاستی همراه با استنت انجام شود یا خیر.
لخته شدن خون
با جایگذاری استنت ممکن است لخته های خونی در کنار آن شکل بگیرند که این لخته ها از جریان خون جلوگیری می کند و منجر به سکته قلبی می شود. بنابراین مهم است که داروهایی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، پراسوگرل یا داروهای دیگر برای کاهش خطر لخته خون بعد از انجام آنژیوپلاستی تجویز شود. مدت زمانی که باید این نوع داروها مصرف شود، بستگی به نظر پزشک دارد. بنابراین هیچگاه بدون مشورت پزشک نباید مصرف چنین داروهایی قطع گردد.
بروز خونریزی در قسمت قرار گیری کاتتر
ممکن است بیمار در قسمتی که کاتتر قرار گرفته باشد مانند پا یا دست با مشکل خونریزی مواجه شود. بیشتر اوقات بعد از انجام عمل در قسمت ورود استنت تنها کبودی ساده صورت می گیرد. در مواقع بسیار جدی خونریزی اتفاق می افتد که نیاز است تزریق خون یا عمل جراحی انجام شود.
مشکلات کلیوی
گاهی اوقات به خاطر ماده حاجب استفاده شده حین جایگذاری استنت قلب به کلیه آسیب وارد کند. به خصوص افرادی که مشکلات کلیوی زمینه ای دارند. در چنین مواقعی باید پزشک طی یک سری اقدامات لازم از بروز مشکلات کلیوی برای بیمار پیشگیری می کند. برای مثال: محدود کردن مقدار ماده حاجب این اطمینان را به بیمار می دهد که در طول عمل به خوبی هیدراته شده است.
پاره شدن شریان کرونری
هنگام عمل ممکن است بیمار با پاره و یا گسسته شدن شریان کرونری مواجه شود که در این مواقع نیاز است با جراحی بای پس اورژانسی این مشکل رفع شود.
حمله قلبی
در مواقع بسیار نادر ممکن است در طول عمل حملات قلبی برای بیمار اتفاق بیفتد.
در چه مواقعی باید به پزشک قلبی و عروقی مراجعه کنید؟
در صورتی که با عوامل زیر مواجه شدید سریعاً به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید:
- هنگام وجود خونریزی و تورم در محل ورود کاتتر
- هنگام احساس درد فزاینده و ناراحتی در محل ورود کاتتر
- علائم عفونت مانند خونریزی، تورم، ترشح یا درد
- احساس بی حالی یا ضعف مفرط
- احساس درد در ناحیه قفسه سینه یا تنگی نفس
- تغییر درجه حرارت یا رنگ پا یا بازوی که مورد انجام عمل آنژیوپلاستی قرار گرفته است.
اقدامات لازم قبل از آنژیوپلاستی
در ادامه به اشاره، اقدامات لازم قبل از انجام آنژیوپلاستی می پردازیم:
- شب قبل از انجام آنژیوپلاستی استحمام کنید.
- 6 ساعت قبل از آنژیوپلاستی از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
- اگر باید قبل از انجام آنژیوپلاستی خود دارویی مصرف کنید به شما پیشنهاد می کنیم با مقدار کمی از آب داروی خود را مصرف کنید اما اگر دیابت دارید و و متفورمین مصرف می کنید باید یک روز قبل و یک روز بعد از آنژیوپلاستی از مصرف این دارو خودداری کنید.
- قبل از انجام آنژیوپلاستی انگشتر، حلقه، دست بند و گردنبند خود را جدا کنید.
مراقبت های لازم بعد از انجام آنژیوپلاستی
به طور کلی رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی امکان پذیر است و بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب، شما به مدت چند ساعت در کت لب تحت نظر خواهید بود و بعد از نیم ساعت بیمار به بخش منتقل می شود. بعد از زمان مشخصی پزشک اقدام به خارج کردن لوله وارد شده در رگ می کند. محلی که رگ وارد شده است را پرستار به مدت یک ربع فشار می دهد و سپس پانسمان می کند و بعد از 8 ساعت کیسه شن را روی محل پانسمان قرار می دهند. در ادامه به اقدامات لازم بعد از آنژیوپلاستی اشاره خواهیم کرد:
- بعد از خروج لوله در رگ باید به پشت دراز بکشید.
- برای جلوگیری از خون ریزی به هیچ عنوان سر و گردن خود را بالا نیاورید و دست هایتان را زیر سرتان قرار ندهید.
- طبق گفته پزشک خود دست یا پایی که آنژیوپلاستی قلب از طریق آن انجام شده است را خم نکنید.
- اگر آنژیوپلاستی از طریق پا انجام شده است به هیچ عنوان پاهایتان را روی هم قرار ندهید.
- برای جلوگیری از خون ریزی هنگام عطسه، خنده و سرفه روی پانسمان را فشار دهید.
- بعد از ورود بیمار به بخش، غذای سبک و مایعات برای وی آورده می شود و ما به شما توصیه می کنیم برای سریع تر پاک شدن ماده حاجب از خون به اندازه کافی از مایعات استفاده کنید.
- بعد از مرخص شدن از بیمارستان سعی کنید محل آنژیوپلاستی را تمیز و خشک نگه دارید و از استفاده کرم و مواد گیاهی در محل پانسمان خودداری کنید.
- به مدت یک هفته از نشستن و برخاستن خودداری کنید.
- بعد از ترخیص می توانید به حمام بروید و استحمام کنید.
- سه روز بعد از انجام آنژیوپلاستی خود می توانید فعالیت های جنسی خود را شروع کنید.
- بعد از انجام آنژیوپلاستی اگر سفر هوایی دارید حتما با پزشک خود مشورت های لازم را انجام دهید.
- به مدت دو روز بعد از انجام آنژیوپلاستی از رانندگی خودداری کنید.
- بعد از گذشت دو روز از انجام آنژیوپلاستی خود به پزشک مراجعه کنید.
- از انجام ورزش و فعالیت های سنگین خودداری کنید.
- اگر آنژیوپلاستی از طریق رگ دست انجام شده است از هل دادن اجسام سنگین بپرهیزید.
- به مدت یک هفته از دویدن و کوه نوردی بپرهیزید.
- یکی از مهم ترین اقدامات بعد از انجام آنژیوپلاستی پرهیز از نشستن و ایستادن طولانی مدت است.
- از خم کردن پایی که آنژیوپلاستی انجام شده است بپرهیزید و هنگامی که از پله ها بالا می روید از پایی که آنژیوپلاستی قلب انجام نشده است کمک بگیرید.
رژیم غذایی بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب
بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب باید رژیم غذایی مناسبی را در پیش بگیرید. به زبان ساده تر رژیم غذایی سالم به بهبود بدن کمک می کند و عوارض بعد از آنژیوپلاستی را کاهش می دهد و می توانید در مدت زمان کم تری به فعالیت های روزمره خود باز گردید. استفاده از مواد غذایی سالم می تواند خطر انباشته شدن دوباره پلاک ها و چربی ها را در سرخرگ ها کاهش دهد. طبق توصیه های پزشکان یک رژیم غذایی سالم شامل: سبزیجات، غلات سبوس دار، آجیل و میوه ها می باشد که این موادی که ذکر شد خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد. رژیم غذایی مناسب بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب شامل موادی که در ادامه ذکر کرده ایم است: ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر های غذایی و آنتی اکسیدان ها. در ادامه به بهترین رژیم غذایی باید شامل موارد زیر باشد:
- گوشت قرمز
فرد می تواند بعد از انجام آنژیوپلاستی خود از گوشت قرمز به میزان مناسب استفاده کند و همچنین می تواند از جایگزین گوشت قرمز از جمله: تخم مرغ، سویا، حبوبات و آجیل استفاده کند.
- ماهی
مصرف دو وعده ماهی در هفته باعث می شود که مقدار زیادی چربی امگا3 قلب شما را تامین کند. ماهی هایی که می توان بعد از انجام آنژیوپلاستی در رژیم غذایی خود استفاده کنید شامل: ماهی های خال خالی یا ساردین و ماهی های آزاد.
- لبنیات
به افرادی که می خواهند برنامه غذایی مناسبی داشته باشند باید ترجیحا از لبنیات کم چرب بعد از آنژیوپلاستی خود مصرف کنند.
- چربی های سالم
بعد از آنژیوپلاستی به شما پیشنهاد می کنیم از چربی های سالم از جمله: روغن های گرفته شده از آجیل و دانه های آووکادو استفاده کنید.
- آب
بعد از انجام آنژیوپلاستی از مصرف نوشیدنی های الکلی و قنددار پرهیز کنید.
- غلات سبوس دار
غلات سبوس دار شامل کراکر، برنج قهوه ای، جو و ماکارانی سبوس دار می باشد که بعد از انجام آنژیوپلاستی مصرف این دسته از مواد غذایی را به هیچ عنوان فراموش نکنید. به طور کلی با توجه به نیاز خود سعی کنید 2 وعده میوه، 5 وعده سبزیجات و 4 وعده غلات سبوس دار در روز استفاده کنید. برای راه های پیشگیری از بیماری های قلبی به شما توصیه می کنیم که از مصرف بیش از حد نمک پرهیز کنید به دلیل این که مصرف بیش از حد نمک در غذا منجر به بروز فشار خون می شود. همان طور که می دانید باید از مصرف غذاهای شیرین اجتناب کنید به دلیل این که امروزه غذاهای شیرین جایگزین غذاهای سالم شده است و مصرف غذاهای شیرین منجر به افزایش وزن و بروز بیماری های قلبی می شود.
چگونه بعد از آنژیوپلاستی از بروز بیماری های قلبی جلوگیری کنیم؟
در ادامه به برخی از عواملی که برای جلوگیری از بروز بیماری های قلبی می توان، اشاره کرد:
- جلوگیری از اضافه وزن زیاد
- جلوگیری از بروز فشار خون بالا
- دیابت
- افسردگی
- جلوگیری از سیگار کشیدن
- نداشتن فعالیت های ورزشی
- دوری از اجتماع
داروهای مصرفی بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب
همان طور که می دانید امروزه رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی امکان پذیر است و بسیار واجب و ضروری است که تمام دستورات پزشک را درمورد نحوه استفاده داروهای خون بعد از انجام آنژیوپلاستی قلب با دقت انجام دهید؛ این دسته از داروهای خون شامل: پلاوبکس و آسپرین می باشد. افرادی که تحت درمان آنژیوپلاستی قلب قرار می گیرند باید تا آخر عمر خود مصرف آسپرین را فراموش نکنند. برخی از بیماران به مدت یک سال باید از داروهای رقیق کننده به غیر از آسپرین استفاده کنند مانند پلاوبکس یا داروهای شبیه به آن و اگر در این مدت باید عمل دیگری را باید انجام دهید قبل از قطع دارو خود با متخصص قلب خود مشورت کنید.
کلام آخر
همزمان با بالا رفتن سن و پا گذاشتن در سنین میانسالی بسیاری از درمان های دارویی و تغییر شیوه زندگی به منظور حفظ سلامت قلب دیگر کارساز نخواهد بود. در این مواقع پزشک ترجیح می دهد از روش آنژیوپلاستی برای رفع انسداد شریان اصلی خون استفاده کند. افرادی که همیشه با سکته قلبی، درد صدری وخیم شونده و دیگر عوامل مربوط به وضعیت قلب مواجه می شوند بیشتر هر وقت دیگری باید به سلامتی خود اهمیت دهند و همیشه تحت نظر بهترین پزشک آنژیوپلاستی معاینه شوند. ازجمله متخصصان با تجربه می توان به دکتر محمد نوری زاده اشاره کرد.
حال مطمئنیم با توضیحات گفته شده کمی به فکر سلامتی قلب خود افتاده اید. فراموش نکنید همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و سعی کنید با داشتن برنامه های غذایی مناسب به سلامت قلب خود کمک کنید. از شما عزیزان سپاسگزاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. سایت پزشکا همواره سعی بر این داشته تا شما را با رفع انسداد رگ های قلب با آنژیوپلاستی آشنا کند. امیدواریم مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.
