هویج یکی از معروفترین و پُرمصرفترین سبزیجات در سرتاسر جهان است. تقریبا همهی کشورها در غذاهایشان از هویج استفاده میکنند. میتوان هویج را بهصورت خام، پخته یا آب هویج مصرف کرد. بااینکه هویج بهخاطر رنگ نارنجی اش شناخته شده است، ولی رنگهای بنفش ، زرد ، سفید و قرمز آن نیز وجود دارند. هویج رنگ خودش را از آنتی اکسیدانها و کاروتنوئید هایش میگیرد. با ما همراه باشید تا با خواص و فواید هویج آشنا شوید.
هویج چیست؟
هویج با نام علمی Daucus carota از خانوادهی سبزیجات ریشهایِ خوراکی مانند پیاز و سیبزمینی است. با اینکه چین تولیدکنندهی نیمی از منابع هویج در جهان است، اما این سبزی در همهی کشورها کاشته میشود. 
خواص و فواید هویج
افزایش سوخت و ساز بدن: آب هویج ترشح صفرا را افزایش میدهد. صفرا مایعی است که برای تجزیهی چربی در بدن ضروری است. نتایج مطالعهای در سال ۲۰۰۶ که روی موشهای آزمایشگاهی انجام شد، نشان داد که افزایش جریان صفراوی در بدن سبب افزایش سوخت و ساز میشود. مشابه همین نتایج در انسان نیز وجود دارد. هنگامی که فرایند سوختوساز در بدنتان بهخوبی انجام میشود، وزنتان با سرعت بیشتری کاهش مییابد. اگر بهدنبال کاهش وزن هستید، آب هویج را در رژیم غذاییتان بگنجانید. ازآنجاییکه آب هویج سیرکننده است و کالری کمی دارد، جایگزین مناسبی برای انواع آبمیوه و نوشیدنیهای شیرین است. علاوهبراین، آب هویج سرشار از ویتامینهای خانوادهی B مانند تیامین، ریبوفلاوین و بهویژه B6 است. این ویتامینها برای فعالیتهای متابولیک بدن حیاتی هستند. وجود ویتامین های خانواده B در بدن بهمنظور عملکرد صحیح مغز و دستگاه عصبی ضروری است.
تقویت بینایی: از قدیم گفتهاند هویج برای چشمها و تقویت بینایی مفید است. اما دلیل آن چیست؟ آب هویج سرشار از نوعی ویتامین A به نام بتاکاروتن است که یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان ها است. ویتامین A برای تقویت بینایی بسیار مفید است و از لایهی سطحی چشم محافظت میکند. نوشیدن آب هویج برخی بیماریهای چشم مانند دژنراسیون ماکولا (تخریب لکهی زرد)، آب مروارید و ضعفِ دید را برطرف میکند. لوتئین موجود در هویج نیز آنتیاکسیدانی بسیار قوی است که از چشم در برابر نورهای خطرناک محافظت میکند. مطالعهای در سال ۱۹۹۴ نشان داد که لوتئین در کاهش خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا و کاهش قدرت دیدِ چشم نقش مهمی ایفا میکند.
خواص هویج برای پوست: یکی از خواص و فواید هویج آب هویج است که منابع غنی از ویتامین سی است که برای التیام زخم و ضایعات پوستی بسیار مفید است. این نوشیدنی در بهبود بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس و بثورات جلدی نیز تأثیر زیادی دارد. بتاکاروتن موجود در هویج هم میتواند التهاب پوستی را کاهش دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن: یکی از خواص آب هویج این است که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. افرادی که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است، دربرابرِ عفونتها آسیب پذیر هستند و بهراحتی به بیماری های مختلف مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا میشوند. با اضافه کردن آب هویج به رژیم غذاییِ روزانه میتوانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید. آنتیاکسیدان های موجود در هویج به بدنتان برای مبارزه با رادیکال های آزاد، آسیب سلولی و مبارزه با التهاب کمک میکنند. آب هویج دارای ویتامین C است که از بدن تان در برابر سرماخوردگی و آنفولانزا محافظت میکند.
پیشگیری از سرطان: سرطان، نتیجهی تولید غیرطبیعی و غیرقابل کنترل سلولها است. آنتیاکسیدانها علاوهبراینکه از سرطان جلوگیری میکنند، میتوانند مانع از پیشرفت این بیماری نیز شوند. ازآنجاییکه آب هویج سرشار از آنتیاکسیدانها بهویژه بتاکاروتن است، ممکن است در جلوگیری از سرطان مؤثر باشد. محققان مطالعهای روی افراد مبتلا به لوسمی (سرطان خون) انجام دادند و در آن تأثیر عصارهی آب هویج بر سلولهای سرطانی در مقایسه با سلولهای غیرتوموری را بررسی کردند. نتایج نشان داد مصرف این عصاره بهمدت ۷۲ ساعت، با کاهش مرگ سلولی توانست پیشرفت بیماری را متوقف کند. با توجه به این مطالعه، احتمال دارد هویج دارای مواد شیمیایی زیست فعالِ مؤثر برای درمان لوسمی باشد. مطالعهی دیگری نیز روی مردان انجام شد که نشان داد رژیمغذایی حاوی بتاکاروتن ممکن است از سرطان پروستات جلوگیری کند. یکی دیگر از دلایل سرطان، استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو نتیجهی عدم تعادل بین تعداد رادیکال های آزاد و تعداد آنتیاکسیدان ها است. آنتیاکسیدان های موجود در آب هویج به ویژه بتاکاروتن با جلوگیری از جهش سلول های سالم، استرس اکسیداتیو را کاهش میدهند و از سرطان جلوگیری میکنند.
کاهش کلسترول: اگر برای کاهش کلسترول بدنتان مشکل دارید یا اینکه نمیخواهید از دارو استفاده کنید، آب هویج بهترین گزینه است. آب هویج سرشار از پتاسیم است، بنابراین اضافهکردن آن به رژیمغذایی میتواند به حفظ سطح عادی کلسترول کمک کند. کاهش کلسترول بالای بدن، باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و نیز کاهش احتمال سکته میشود. بااینحال، بهیاد داشته باشید، هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
بارداری بی خطر: نوشیدن آب هویج در دوران بارداری و پس از آن برای سلامت نوزاد و مادر مفید است. هویج سرشار از فولات، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین A است. کلسیم به تقویت استخوان و غضروفهای جنین کمک میکند و فولات نیز از نقصهای مادرزادی جلوگیری میکند. مقدار توصیهشدهی کلسیم روزانه برای زنان باردار و مادران شیرده ۱۰۰۰ میلیگرم است. آب هویج حاوی ویتامینهای A و C است که بهعنوان دو آنتیاکسیدان قوی عمل میکنند. این ویتامین ها از مادر و جنین دربرابرِ رادیکالهای آزاد محافظت میکنند و با تقویت سیستم ایمنی بدن، خطر ابتلا به انواع عفونت را کاهش میدهند.
تقویت عملکرد مغز: استرس اکسیداتیو علاوهبر جهش سلولی که منجر به سرطان میشود، به عملکرد مغز نیز آسیب میرساند. در نتیجهی این آسیب، ممکن است فرد به بیماریهای نورودژنراتیو (طیف گستردهای از بیماریها هستند که بهطور اولیه نورونهای مغز را درگیر کرده و بهتدریج باعث ازبینرفتن نورونها میشوند) مانند آلزایمر و زوال عقل مبتلا شود. بتاکاروتن و آنتیاکسیدانهای دیگر با این بیماریها مقابله میکنند. بتاکاروتن موجود در آب هویج به بهبود عملکرد شناختی مغز کمک میکند. بتاکاروتن خطر مشکلات حافظه مرتبط با افزایش سن و نیز زوال عقل را کاهش میدهد و با تقویت عملکرد مغز، سبب بهبود حافظه میشود.
کمک به حفظ سلامت دهان و دندان: مواد مغذی موجود در هویج با افزایش سطح ایمنی بدن، توانایی مبارزه با باکتریها و سمومی را که در داخل دندان و لثه ها وجود دارند، افزایش میدهد. برخی مواد معدنی موجود در هویج با خاصیت ضد باکتریایی خود از ایجاد حفرهها و پوسیدگی دندان پیشگیری میکنند. همچنین خوردن هویج بعد از وعدهی غذایی میتواند به از بین بردن پلاک دندان کمک کند. فیبر موجود در هویج میتواند مانند مسواکی برای دستگاه گوارش عمل کند و سطح ایمنی بدن را افزایش بدهد. فیبر موجود در هویج، روده را از شر باکتریهای مضر خلاص میکند و موجب بهبود گوارش مواد مغذی میشود.
قرار دادن هویج در رژیم غذایی
اگر قصد این را دارید که هویج را در رژیم غذاییتان داشته باشید بهتر است آن را به شکل های مختلف مصرف کنید.
هویج خام: مقدار فیبر موجود در هویج خام ممکن است بیشتر باشد، زیرا فیبر آن در اثر پختن کاهش نمییابد. هویج خام میتواند یک میانوعدهی عالی باشد. بنابراین بد نیست چند هویج را در یک کیسهی پلاستیکی قرار بدهید و سر کارتان ببرید.
هویج پخته شده: مصرف هویج پخته نیز مانند هویج خام مفید است. براساس یافته های برخی تحقیقات، ممکن است فعالیت آنتیاکسیدانی هویج پخته بیشتر از هویج خام باشد. بهتر است آب هویج را در توازن با آب سایر سبزیجاتی که کربوهیدرات کمتری دارند، مصرف کنید. میتوانید هویج را به سوپ ها و خورش ها بیفزایید. تفت دادن هویج در روغن نارگیل با شعلهی کم، میتواند آن را به یک گزینهی مناسب برای دورچین بشقابها تبدیل کند.
آب هویج: مصرف آب هویج، راهی مناسب برای افزودن هویج به رژیم غذایی و بهره بردن از خواص هویج است. البته نباید در مصرف آب هویج افراط کنید، زیرا آب هویج فیبر کمی دارد و موجب افزایش قند خون میشود. فواید آب هویج عبارتند از: افزایش دریافت مواد مغذی، مفید برای سلامتی ، تسهیل هضم غدا و ….کمک کند.
طرز تهیه آب هویج
میتوانید بهوسیلهی آبمیوهگیریهای مختلف، آب هویج تهیه کنید. ۳ هویج بزرگ نزدیک به ۲۲۵ میلیلیتر آب هویج تولید میکنند که برای مصرف یک وعده کافی است.
- هویجها را بشویید (اگر خواستید، پوستشان را جدا کنید اما این کار ضروری نیست چون پوست هویج مواد مغذی زیادی دارد) و خاک یا آلودگیهای روی پوست را بردارید.
- هویجها را در اندازههای ۵ تا ۷ سانتیمتری خُرد کنید. با این روش آبمیوهگیری راحتتر میتواند آب هویج را بگیرد.
- میتوانید از بلندر (مخلوطکن) نیز استفاده کنید. اگر بلندر برای آبگیری از هویج به مایعات نیاز دارد، کمی آب، آبپرتقال یا آبسیب در بلندر بریزید.
- اگر دستگاه آبمیوهگیری شما قابلیت صافکردن نوشیدنیتان را ندارد، یک صافی با سوراخهای ریز بردارید و آبمیوه را از آن رد کنید تا تفالههای آبمیوه جدا شوند.
- پس از جداسازی تفالهها، آبمیوهی خود را در لیوانی بریزید و میل کنید. البته یادتان باشد تفالهای که جدا میکنید، سرشار از فیبر و مواد مغذی است. میتوانید این تفاله را به کیکها و شیرینیها اضافه کنید تا ارزش تغذیهای این خوراکیها را افزایش بدهید.
- میتوانید کمی آب خنک نیز به آبمیوهتان بیفزایید. معمولا مصرف آبمیوهی خنک محبوبیت بیشتری دارد.
برای افزایش طعم آب هویج، میتوانید آن را با سایر ترکیبات مخلوط کنید تا آب هویجتان خوشمزهتر شود. بهعنوان مثال دستور تهیهی آب هویج با پرتقال و زنجبیل که در زیر آمده است، میتواند علاوه بر بهبود طعم، ارزش تغذیهای آبمیوهتان را نیز افزایش بدهد و به تقویت دستگاه ایمنی و افزایش انرژی کمک کند.
عوارض جانبی احتمالی آب هویج
با اینکه خواص آب هویج برای سلامتی بدن بسیار است، باز هم باید در حد تعادل مصرف شود. مصرف بیش از اندازهی هویج و بتاکاروتن ممکن است سبب تغییر رنگ پوست شود. رنگ نارنجی هویج بهدلیل ویتامین های آن است. بنابراین در صورت مصرف بیشازحد هویج، ممکن است رنگ پوست تان موقتا به رنگ نارنجی یا زرد در بیاید. همچنین آب بسیاری از میوهها و سبزیجات فیبر کمی دارد یا اصلا فیبر ندارد. بههمین دلیل حجم مدفوع را کاهش میدهد و سبب مشکلاتی در عمل دفع میشود. بنابراین سعی کنید در مصرف آب هویج تعادل را رعایت کنید.
طرز تهیه یک غذای خوشمزه با هویج
یکی از متنوع ترین و جذاب ترین اقلیم های غذایی ایران متعلق به شهر زیبای شیراز هست، همگی ما بسیاری از اون ها رو میشناسیم! سالادها، دسر ها و شیرینی ها و خوراک های شیراز جزء پر طرفدارترین ها در ایران هستند. ترکیب های عالی و به جای مواد غذایی در تهیه این خوراک ها باعث شده که طعم و مزه خوشایند و دلخواهی داشته باشند و نظر هر بیننده ای رو به خودشون جلب کنن. امروز قرار هست طرز تهیه یکی از همین غذاهای بسار لذیذ رو با هم مرور کنیم. هویج پلو که ظاهراً اصالت این غذا به شیراز برمگیرده.
- هویج متوسط :5 عدد
- برنج ایرانی :5 پیمانه
- شکر:یک پیمانه
- زعفران آب زده :3 قاشق غذاخوری
- نمک:به میزان لازم
- خلال بادام و پسته :جهت تزیین
- مرغ جهت سرو کنار هویج پلو:به میزان نفرات
ابتدا برنج را بشویید و چند ساعتی در آب و نمک خیس دهید. هویج را هم به صورتی خلالی خرد کنید .شکر را در آب حل کنید و روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید.
هویج را داخل شربت بریزید و حرارت را کم کنید تا بپزد . بعد از نرم شدن هویج آن را داخل آبکش بریزید و از شربت جدا کنید.برنج خیس داده شده را آبکش کنید و داخل قابلمه مورد نظر به همراه هویج به صورت لایه به لایه پر کنید.
بعد روی حرارت متوسط قرار دهید تا بخار آن بلند شود بعد حرارت را کم کنید و یک دم کنی روی در قابلمه بگذارید تا برنج حدود یک ساعت دم بکشد.
خلال پسته و بادام را کمی تفت دهید و بعد از آماده شدن برنج روی آن تزیین کنید و در کنار مرغ رعفرانی پخته شده سرو کنید.کمی از شربت درست شده را میتوانید برای شیرین تر کردن غذا روی برنج بکشید.
مواد معدنی موجود در ۱۲۸ گرم یا یک فنجان هویج
- منگنز: یک فنجان هویج محتوی ۰٫۲ میلیگرم منگنز یا ۹٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- کلسیم: یک فنجان هویج محتوی ۴۲٫۲ میلیگرم کلسیم یا ۴٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- سدیم: یک فنجان هویج محتوی ۸۸٫۳ میلیگرم سدیم یا ۴٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- پتاسیم: یک فنجان هویج محتوی ۸۸٫۳ میلیگرم پتاسیم یا ۴٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- فسفر: یک فنجان هویج محتوی ۴۴٫۸ میلیگرم فسفر یا ۴٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- منیزیم: یک فنجان هویج محتوی ۱۵٫۴ میلیگرم منیزیم یا ۴٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- مس: یک فنجان هویج محتوی ۰٫۱ میلیگرم مس یا ۳٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- آهن: یک فنجان هویج محتوی ۰٫۴ میلیگرم آهن یا ۲٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
- زینک (روی): یک فنجان هویج محتوی ۰٫۳ میلیگرم زینک یا ۲٪ نیاز روزانهی فرد به این مادهی معدنی است.
کلام آخر
ممنونم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. امیدواریم با خواص و فواید هویج بیشتر آشنا شده باشید و از آن بهره مند شده باشید. اگر تجربه ای در این باره دارید با ما به اشتراک بگذارید.
