+ما در این مقاله قصد داریم شما را با هر آنچه که لازم است در مورد بیماری کم کاری تیروئید بدانید! آشنا کنیم. کم کاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون های تیروئید، برای تأمین نیازهای بدن تولید نمی کند. حدود 4.6 درصد از جمعیت 12 سال به بالا در ایالات متحده به بیماری کم کاری تیروئید مبتلا هستند. غده تیروئید در جلوی گردن در زیر حنجره دیده می شود و دارای دو لوب است که در هر طرف لوله تنفسی قرار می گیرند. غده تیروئید از جمله غدد درون ریز است و از سلولهای خاصی که هورمون می سازند تشکیل شده است. تولید هورمونهای تیروئید توسط هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) تنظیم می شود، که توسط غده هیپوفیز ساخته می شود. تولید این هورمون به نوبه خود توسط هیپوتالاموس که منطقه ای از مغز است تنظیم می شود. TSH سبب می شود که به اندازه کافی هورمونهای تیروئید ساخته شود تا نیازهای بدن را تأمین کند. در ادامه با هر آنچه که لازم است در مورد بیماری کم کاری تیروئید بدانید، بیشتر آشنا خواهید شد.
علت کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و همچنین در برخی از افراد به صورت خفیف بروز کند و این دسته از افراد هیچ علائمی نداشته باشند و در همین حال در برخی دیگر به شدت آزار دهنده و سخت باشد. در ادامه به علت کم کاری تیروئید بیش تر اشاره خواهیم کرد:
التهاب تیروئید
همان طور که می دانید، التهاب تیروئید از حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید به وجود می آید که نوعی بیماری خود ایمنی می باشد و هاشیموتو نام دارد. در این حالت غده تیروئید نمی تواند هورمون های مورد نیاز بدن را تولید کند و التهاب تیروئید در زنان مرسوم تر از مردان می باشد.
التهاب تیروئید بعد از زایمان
5 درصد از خانم ها، ممکن است بعد از زایمان دچار التهاب تیروئید و در نتیجه کم کاری تیروئید شوند. این بیماری پس از بارداری در زمان کوتاهی رخ می دهد و بیش تر مواقع موقتی می باشد .
کم کاری تیروئید بعد از درمان پر کاری تیروئید
بعد از درمان تیروئید با ید رادیواکتیو، ممکن است فرد دچار به کم کاری تیروئید شود که علت آن از دست دادن قسمتی از تیروئید می باشد و اغلب بعد از چند ماه تا چند سال بعد از درمان به وجود می آید.
کمبود ید در بدن
برای کارکرد و عملکرد صحیح، وجود ید برای غده تیروئید بسیار واجب می باشد. بسیاری از افراد مقدار کمی از ید را در تغذیه روزانه خود استفاده می کنند و این امر موجب می شود که این دسته از افراد به کم کاری تیروئید دچار شوند و همچنین با مصرف نمک های یددار می توان این مشکل را حل کرد.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید علائم گسترده و متنوعی دارد. دو هورمون تیروئید ، تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) می باشند. این دو هورمون متابولیسم بدن را تنظیم می کنند و همچنین بر عملکردهای که در ادامه برای شما نام خواهیم برد در بدن تأثیر می گذارد:
- رشد مغز
- تنفس
- عملکردهای قلب و سیستم عصبی
- دمای بدن
- قدرت عضلانی
- خشکی پوست
- چرخه قاعدگی
- وزن
- سطح کلسترول
علائم کم کاری تیروئید
در ادامه به علائم کم کاری تیروئید اشاره خواهیم کرد:
- خستگی
- افزایش وزن
- عدم تحمل سرما
- کاهش ضربان قلب ، حرکات و گفتار
- درد ، گرفتگی و ضعف مفاصل و عضلات
- یبوست
- پوست خشک
- مو و ناخن نازک ، شکننده
- کاهش تعریق
- ضعف
- کلسترول بالا
- صورت ، پاها و دستان پف کرده
- بیخوابی
- مسائل مربوط به تعادل و هماهنگی
- از دست دادن میل جنسی
- عفونت های مکرر ادراری و دستگاه تنفسی
- کم خونی
- افسردگی
خطرات کم کاری تیروئید چیست؟
- گرفتگی صدا
- پف صورت
- ابروهای نازک یا ریختن کامل ابروها
- ضربان قلب آهسته
- از دست دادن شنوایی
- اگر در کودکان یا نوجوانان این بیماری ایجاد شود ، علائم و نشانه ها به طور کلی همانند بزرگسالان است.
کم کاری تیروئید در کودکان
- رشد ضعیف
- تأخیر در رشد دندان ها
- رشد ذهنی ضعیف
- تأخیر در بلوغ
- علائم در افراد بیمار بسیار متفاوت است و تنها راه برای تشخیص دقیق این بیماری آزمایش خون است.
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید در تجویز مکمل هورمون تیروئید متمرکز است. در حال حاضر، پزشکان نمی توانند کم کاری تیروئید را درمان کنند اما می توانند در بیشتر موارد به افراد در کنترل این بیماری کمک کنند.
تیروکسین مصنوعی
معمولا پزشکان برای جبران کاهش سطح هورمون تیروئید تیروکسین مصنوعی را تجویز می کنند. پزشکان ممکن است مصرف این دارو را هر روز صبح قبل از خوردن صبحانه توصیه کنند. داروهای کم کاری تیروئید باید تا آخر عمر بیمار مصرف شوند.
مصرف ید
ید یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد تیروئید است. کمبود ید یکی از مهمترین دلایل ایجاد گواتر یا بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید است. حفظ میزان کافی ید برای سلامتی بدن مهم است. افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید هرگونه تغییر عمده در رژیم غذایی را با پزشک خود در میان بگذارند، خصوصاً هنگام شروع رژیم غذایی با فیبر بالا، خوردن مقدار زیادی سویا یا سبزیجات خانواده کلم این مشورت ضرورت بیشتری دارد. در دوران بارداری، نیاز بدن به ید افزایش می یابد. ید برای تولید هورمون های تیروئید مورد نیاز است ، اما سطح آن باید متعادل باشد. ید زیاد یا خیلی کم می تواند منجر به کم کاری تیروئید یا پر کاری تیروئید شود. برخی از داروهای طبیعی برای درمان کم کاری تیروئید پیشنهاد می شود، اما مهم است که ابتدا با پزشک در مورد این درمان ها مشورت نمایید .
سلنیوم
اگر دلیل کم کاری تیروئید شما، کمبود ید باشد ممکن است پزشک مکمل ید دار را به شما توصیه کند و همچنین مکمل های منیزیم و سلنیوم نیز ممکن است به بهبود وضعیت شما کمک بسیاری کند. مصرف سلنیوم برای افراد مبتلا به انواع مشکلات تیروئید مفید است، اما این ماده بهتر است پس از مشورت با پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
پروبیوتیک ها
برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است تغییراتی در روده داشته باشند. در این شرایط ممکن است که باکتری های روده بزرگ به صورت غیر طبیعی به داخل روده کوچک گسترش یابند و سبب بروز رشد بیش از حد باکتری روده کوچک SIBO شود. مصرف پروبیوتیک Bacillus clausii به مدت یک ماه، این مشکل را کاهش می دهد. مرکز پرستاری مهر آپامه با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد. کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند ، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت می پردازند و آسایش و امنیت این عزیزان را اولویت اصلی خویش قرار داده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان این مرکز تماس 41124-021 حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
داروها
تعدادی از داروها می توانند در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند. این داروها شامل مهارکننده های آمیودارون ، اینترفرون آلفا ، اینترلوکین -2 ، لیتیوم و تیروزین کیناز هستند.
رژیم غذایی مناسب برای درمان کم کاری تیروئید چیست؟
- مصرف کدو در تابستان بسیار موثر می باشد، به دلیل این که در کدو مس وجود دارد و برای درمان کم کاری تیروئید بسیار موثر می باشد.
- برای درمان کم کاری تیروئید، مصرف ماهی سالمون به دلیل ویتامین دی بسیار موثر خواهد بود.
- به افرادی که مبتلا به کم کاری تیروئید هستند، میوه های مثل آووکادو و موز به دلیل وجود تیروزین توصیه می شود.
- حبوباتی مانند: لوبیا سفید، عدس و همچنین گوشت قرمز به دلیل آهن برای خانم ها بسیار موثر و تاثیرگذار خواهد بود.
- نمک های تصفیه شده یددار به افرادی که کم کاری تیروئید دارند، توصیه می شود.
- و نکته ای که قابل توجه می باشد این است که برای از بین نرفتن ید نمک، آن را در پایان پخت غذا اضافه نمایید.
ویتامین ها و مواد معدنی
در ادامه به ویتامین ها و مواد معدنی برای درمان کم کاری تیروئید اشاره خواهیم کرد:
- پروتئین و فیبر
- اسید چرب امگا 3
- ویتامین B
- ویتامینE
- ویتامین C
ویتامین دی
کمبود این ویتامین با شدت بیماری در تیروئید هاشیموتو ارتباط دارد. برای رسیدن به سطح مفید ویتامین D خون (بالای 50 نانوگرم در دسی لیتر)، ممکن است نیاز به مصرف مکمل باشد .
پیشگیری از کم کاری تیروئید
هیچ راهی برای جلوگیری از کم کاری تیروئید وجود ندارد ، اما افرادی که ممکن است بیشتر در معرض مشکلات تیروئید باشند، به عنوان مثال زنان در دوران بارداری باید با پزشک خود در مورد نیاز به ید اضافی مشورت کنند. غربالگری برای کسانی که علائمی ندارند توصیه نمی شود، مگر اینکه دارای عوامل خطرزای زیر باشند:
- سابقه بیماری خود ایمنی
- پرتو درمانی در سر یا گردن
- گواتر
- سابقه خانوادگی مشکلات تیروئید
- استفاده از داروهایی که بر عملکرد تیروئید تأثیر می گذارند.
رژیم غذایی
همان طور که قصد داریم در این مقاله به هر آنچه که لازم است در مورد بیماری کم کاری تیروئید بدانید! به رژیم غذایی مناسب کم کاری تیروئید نیز می پردازیم: به رژیم غذایی خاصی برای کم کاری تیروئید توصیه نمی شود ، اما افراد باید از یک رژیم متنوع و متعادل استفاده کنند که مقدار چربی یا سدیم در آن زیاد نباشد. علاوه بر این، افرادی که به تیروئید هاشیموتو خود ایمنی مبتلا هستند بهتر است از رژیم غذایی بدون گلوتن استفاده نمایند. تحقیقات نشان می دهد ارتباطی بین بیماری سلیاک و بیماری خود ایمنی تیروئید وجود دارد و هر دو دارای مشکلات التهابی هستند.
در رژیم غذایی کم کاری تیروئید چه غذاهایی را نباید مصرف کرد؟
در ادامه به چند مواد که مصرف آن ها برای پیشگیری از کم کاری تیروئید اشاره خواهیم کرد:
-
- از مصرف سویا خودداری کنید به دلیل این که سویا مانع عملکرد ید می شود و سویا می تواند بر جذب تیروکسین تأثیر بگذارد.
- ید، موجود در جلبک دریایی و مکمل ها، از جمله برخی مولتی ویتامین ها
- مکمل های آهن، زیرا می توانند بر جذب تیروکسین تأثیر بگذارند.
- سبزیجات چلیپایی، مانند گل کلم، کلم پیچ و کلم ممکن است در ایجاد گواتر نقش داشته باشند و همچنین مانع تولید هورمون تیروئید می شود.
- مصرف ید اضافی می تواند تعادل موجود در درمان را مختل کند. اگر پر کاری تیروئید ایجاد شود، میزان ید می تواند خطرناک باشد.
- هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا مکمل باید با پزشک در میان گذاشته شود.
- گلوتن مانند: گندم و جو موجب تحریک و التهاب و حمله سیستم ایمنی می شود.
- از مصرف قهوه بپرهیزید.
- از مصرف داروهای خود سر دوری کنید.
انواع کم کاری تیروئید
همان طور که در قسمت بالا گفته شد، علت کم کاری تیروئید بسیار متنوع می باشد. همچنین شما می توانید کم کاری تیروئید را بر اساس شدت و علت آن تقسیم بندی کنید، که در ادامه به انواع مختلف دسته بندی کم کاری تیروئید آشنا خواهید شد:
- کم کاری تیروئید خفیف
- کم کاری تیروئید شدید
- کم کاری تیروئید در بارداری
- کم کاری تیروئید در کودکان
- کم کاری تیروئید در نوزادان
تیروئیدیت هاشیموتو
اگر غده تیروئید به درستی کار نکند، یا غده تیروئید به درستی توسط هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز تحریک نشود، ممکن است مشکل کم کاری تیروئید رخ دهد. ایالات متحده تیروئیدیت هاشیموتو است که به عنوان تیروئیدیت لنفوسیتیک مزمن یا تیروئیدیت خودایمن نیز شناخته می شود. تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است، اختلالی که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول ها و اندام های خود بدن حمله می کند. این وضعیت باعث می شود که سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کند و منجر به التهاب شود و در توانایی این غده در تولید هورمون های تیروئید تداخل ایجاد کند.
تیروئیدیت
تیروئیدیت التهاب غده تیروئید است. این مشکل باعث ورود اضافی هورمون های تیروئید در خون می شود و سطح کلی این هورمونها را بالا می برد و منجر به پر کاری تیروئید می شود. بعد از 1 تا 2 ماه ، این مشکل ممکن است به کم کاری تیروئید تبدیل شود. تیروئیدیت می تواند به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی ، یک بیماری خود ایمنی یا بدنبال بارداری ایجاد شود.
کم کاری تیروئید مادرزادی
در موارد کم کاری تیروئید مادرزادی، غده تیروئید از بدو تولد عملکرد مناسبی ندارد.
این مشکل می تواند منجر به مشکلات رشد جسمی و روحی شود ، اما درمان زود هنگام می تواند از این عوارض جلوگیری کند. بیشتر نوزادان تازه متولد شده در جهان از نظر کم کاری تیروئید غربال می شوند.
جراحی کم کاری تیروئید
تومورهای هیپوفیز یا جراحی هیپوفیز می تواند عملکرد غده هیپوفیز را تحت تأثیر قرار دهد و این مشکل می تواند بر روی غده تیروئید تأثیر منفی بگذارد. درمان تیروئید و جراحی می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. چندین بیماری مانند: پر کاری تیروئید، گواتر و سرطان تیروئید با برداشتن جزئی یا کامل غده تیروئید قابل درمان است. این جراحی ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود.
پرتو درمانی تیروئید
پرتو درمانی نیز می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. ید رادیواکتیو یک درمان شایع برای درمان پر کاری تیروئید است. این روش با تخریب سلولهای غده تیروئید و کاهش تولید T4 عمل می کند. همچنین از اشعه برای درمان افراد مبتلا به سرطان های سر و گردن ، بیماری هوچکین و سایر لنفوم ها استفاده می شود که می تواند منجر به آسیب به غده تیروئید شود.
کم کاری تیروئید در بارداری
مصرف لووتیرکوسین در دوران بارداری بی خطر می باشد و خانم های بارداری که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، نباید به هیچ وجه داروهای تیروئید خود را قطع کنند و همچنین ممکن است در طی بارداری به دوز بیش تری از دارو نیاز داشته باشند. در دوران بارداری مراقبت ها در مدت زمان های کوتاه تری باید انجام شود. بعد از باردار شدن در مراحل اولیه ممکن است پزشک هر 4 هفته یک بار وضعیت تیروئید را بررسی کند، بعد از این که مقدار مناسب لووتیرکسن در بارداری مشخص شد، زمان معاینه به هر 3 ماه یک بار تغییر می کند. خانم هایی که کم کاری تیروئید دارند باید سطح هورمون های تیروئید آن ها زیر نظر پزشک باشد و با دقت تمام تنظیم شود تا فرزندان طبیعی داشته باشند. لازم به ذکر است که بعد از زایمان مقدار دارویی که قبل از بارداری استفاده می کردند، باید مجددا تعدیل شود.
چه آزمایش هایی برای تشخیص کم کاری تیروئید باید انجام دهیم؟
در تشخیص کم کاری تیروئید دو آزمایش را باید فرد بیمار انجام دهد و نتیجه آزمایش را به پزشک خود ارائه دهد:
آزمایش TSH
مهم ترین و حساس ترین آزمایش برای تشخیص کم کاری تیروئید، آزمایش TSH یا هورمون محرک تیروئید می باشد. TSH از غده هیپوفیز ترشح می شود و به غده تیروئید دستور فعالیت می دهد. اگر میزان TSH در خون به طور غیر طبیعی بالا باشد بعنی تیروئید کم کار است یا به عبارت دیگر بدن از غده تیروئید درخواست ساخت هورمون تیروئید بیش تری می کند، زیرا میزان هورمون تیروئید در خون کافی نمی باشد.
آزمایش T4
یکی از هورمون هایی که غده تیروئید تولید می کند، هورمون T4 یا تیروکسین می باشد. بیش ترین میزان T4 موجود در خون به پروتئین متصل است و تنها یک تا دو درصد آن به طور آزاد وجود دارد و می تواند وارد سلول های بدن فرد شود. هنگامی که مقدار این هورمون در خون کاهش می یابد به این معنا است که تیروئید کم کار شده است.
عوارض مصرف لووتیروکسن
اگر عوارض مصرف این نوع دارو به صورت خفیف رخ دهد، ممکن است طی چند روز بین برود اما اگر علائمی را در خود مشاهده کردید لازم است به پزشک خود مراجعه کنید و در صورت بروز عوارض و علائم جانبی جدی، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید و تمام علائم خود را برای او شرح دهید، عوارض جانبی جدی، عبارتند از: علائم نارسایی قلبی که شامل تنگی نفس، درد در قفسه سینه و ناراحتی در بالا تنه می باشد و همچنین نارسایی قلبی شامل تنگی نفس، خستگی شدید، تورم در پاها، افزایش غیر منتظره وزن، ضربان قلب بسیار سریع و ریتم قلب نامنظم می باشد. مصرف داروی خوراکی لووتیروکسن می تواند عوارضی را ایجاد کند که در ادامه برای شما نام خواهیم برد:
- کاهش وزن
- افزایش اشتها
- حساسیت به گرما
- سر دردهای مکرر
- تعریق بیش از اندازه
- پیش فعالی
- عصبی بودن و تحریک پذیری
- نوسان خلق و خو
- اضطراب و استرس
- مشکلات در خواب
- لرزیدن
- ضعف عضلانی
- ریزش مو که به طور معمول موقتی می باشد.
- اسهال
- استفراغ
- گرفتگی معده بعد از مصرف این نوع دارو
نکاتی درباره مصرف دارو کم کاری تیروئید
هر آنچه که لازم است در مورد بیماری کم کاری تیروئید بدانید به شما کمک می کند که به مواردی توجه کنید. مصرف داروهایی که سطح هورمون تیروئید را افزایش می دهند، روندی آسان برای بهبود کم کاری تیروئید شما می باشد. اگرچه تیروئید درمان نمی شود اما با استفاده از داروها می توانید وضعیت سلامت خود را تا آخر عمر تحت کنترل نگه دارید، برای اینکه داروهای کم کاری تیروئید بهترین اثر بخشی را داشته باشد، باید به مواردی توجه کنید که در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد:
- از یک کارخانه داروسازی، دارو استفاده کنید و همچنین داروهای کم کاری تیروئید مارک های مختلفی دارد که حاوی دوز های متفاوتی می باشد. عدم توجه به این مواردی که گفته شد، ممکن است سطح هورمون های شما را به هم بریزد.
- داروهای تیروئید را هنگام غذا خوردن مصرف نکنید و همچنین برخی از مکمل ها مانند: کلسیم می تواند در عملکرد دارو، اختلال ایجاد کند.
- مصرف دوزهایی که پزشک برای شما تجویز کرده است را فراموش نکنید و به محض یادآوری دوز دارو خود را مصرف کنید.
- هرگز سعی نکنید که دو دوز داروی خود را همزمان استفاده کنید، زیرا این کار منجر به عوارض جانبی خطرناکی می شود.
- دستورالعمل را با دقت دنبال کنید و بدون مشورت پزشک، مصرف داروی خود را قطع نکنید.
- پس به شما توصیه می شود که حتما به برنامه درمانی خود توجه کنید و این کار باعث می شود، سطح هورمون های تیروئید افت نکند و احساس بهتری داشته باشید.
کلام آخر
از شما عزیزان سپاسگزاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. سایت پزشکا همواره سعی بر این داشته تا شما را با هر آنچه که لازم است در مورد بیماری کم کاری تیروئید بدانید آشنا کند. امیدواریم مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.
