ما در این مقاله قصد داریم شما را با راه های درمان آفت دهان آشنا کنیم. آفت دهان یک بیماری شایع در دهان است که بروز علائم آفت، ضایعات دردناک نیکروتیک در زبان، لثه و مخاط دهان می باشد. طبق تحقیقات پزشکان آفت دهان را می توان خودایمنی دانست. آفت دهان انواع مختلفی دارد عبارتند از: تبخال، زخم مینور، زخم ماژور. نیمی از افراد جامعه، انواع آفت دهان را در برهه ای زندگی تجربه کرده اند و همچنین خانم ها بیشتر از آقایان، درگیر آفت دهان هستند. در ادامه با راه های درمان آفت دهان بیشتر آشنا خواهید شد پس تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
تشخیص تبخال و آفت
این طرز فکر غلط است که تبخال همان آفت دهان است آفت ها معمولا داخل دهان و یا روی زبان به وجود می آیند اما تبخال ها در کناره لب ها و اطراف آن به وجود می آیند. پس تبخال و آفت را اشتباه نگیرید. تبخال و آفت دهان به یکدیگر شباهت دارند اما تفاوت های بسیاری بین آنها وجود دارد برای مثال: آفت دهان امکان سرایت ندارد و کمتر از تبخال ها نگرانی دارند اما تبخال ها به شدت مسری هستند و نگران کننده که می توانند به راحتی چند نفر دیگر را هم مبتلا کنند. با این تفاوت ها سعی کنید تبخال و آفت دهان را بشناسید و در هر دو صورت به پزشک مراجعه کنید.
معمولا آفت دهان با یک تاول کوچک شروع می شود و سپس این آفت باز می شود و به یک زخم کوچک اما عمیق تر تبدیل می شود. اما تبخال ها به صورت یک زخم کوچک کناره لب ظاهر می شود و به مرور زمان گسترش پیدا می کند و به شکل یک زخم بزرگ در می آید. بنابراین بهتر است که اطلاعات کافی راجع به آفت دهان و تبخال به دست اورید و سریع تر برای درمان آفت یا تبخال خود اقدام کنید.
درمان آفت دهان
آفت دهان به زخم های کوچک و خوش خیم در بافت نرم داخل دهان یا کناره لب ها یا هر زخم آفتی، آفت دهان گفته می شود اما آفت دهان را چگونه درمان کنیم ؟ در برخی مواقع ممکن است که دهان شما به دلایل مختلفی آفت بزند و یا به عبارت دیگر دچار تبخال دهان و لب شوید که این موضوع بسیار آزار دهنده است. برخی از این آفت ها می تواند منجر به مشکلات جدی مانند سرطان، تبخال های بزرگ، درد های بسیار، تب و عفونت ها در بدن شود. اما راه درمان آفت دهان را چگونه می توان پیدا کرد. درمان آفت دهان راه حل های بسیاری دارد اما ممکن است که در برخی مواقع این راهکار ها پاسخگو نباشد، در این مواقع حتما به پزشک مراجعه کنید. آفت ها معمولا به شکل بیضی شکل و گرد هستند که به رنگ سفید یا زرد هستند که در دهان یا کناره های لب به وجود می آیند که می تواند با قرمزی شدید دور لب ها و داخل دهان را از علائم آفت دهان دانست که از دیگر علائم می توان به خارش، سوزش و تغییر رنگ لب ها اشاره کرد.
انواع آفت دهان و سرطان دهان
آفت معمولی
توجه داشته باشید که آفت دهان یا تبخال ها در داخل دهان و کناره لب ها ایجاد می شود و ممکن نیست که داخل صورت هم پیدا شود. عامل دیگری که تاثیر بسیاری بر روی آفت دهان دارد و نادیده گرفته می شود استرس، اضطراب و ترس است که باعث به وجود آمدن آفت دهان و تبخال می شود که با بیشتر شدن استرس این نوع آفت ها تشدید خواهند شد.
بهتر است که انواع آفت دهان را بشناسید تا بتوانید بهترین روش درمانی را برای آفت دهان انتخاب کنید. در برخی وقت ها آفت های دهان مانند یک زخم کوچک و سطحی و کوچک هستند که معمولا با درمان های ساده رفع می شوند و به عنوان آفت دهان خوش خیم و ساده شناخته شده اند. خوش خیم بودن این آفت ها به این دلیل نیست که آنها را جدی نگیریم چرا که ممکن است دردناک باشند و باعث آزار بسیار شما شود.
معمولا این نوع آفت ها به دلیل کم بودن ایمنی بدن می باشد و در برخی مواقع دیگر می تواند که ارثی باشد و مهم ترین موضوعی که باعث ایجاد این نوع آفت ها می شود استفاده مشترک از یک وسیله مانند قاشق ، چنگال ، لیوان ، قلیان و ماده های غذایی است و در برخی مواقع دیگر به دلیل استفاده از یک مواد غذایی و میوه حساسیت زا مانند کیوی ، لیمو ، پرتقال و دیگر میوه هایی که مانند میوه های گفته شده اسید بالایی دارند باشد که به صورت یک آفت یا آلرژی سوزش و خارش در دهان شروع شود.
توجه داشته باشید که آفت دهان یا تبخال ها در داخل دهان و کناره لب ها ایجاد می شود و ممکن نیست که داخل صورت هم پیدا شود. عامل دیگری که تاثیر بسیاری بر روی آفت دهان دارد و نادیده گرفته می شود استرس، اضطراب و ترس است که باعث به وجود آمدن آفت دهان و تبخال می شود که با بیشتر شدن استرس این نوع آفت ها تشدید خواهند شد.
آفت سرطانی و خطرناک
آفت ها معمولا بین دو الی سه هفته بهبود کامل پیدا می کنند اما اگر درد و سوزش آفت دهان یا تبخال ها بسیار شدید بود و همراه با تب ، تورم سیار و حالت تهوع باشد حتما آن را جدی بگیرید چرا که ممکن است از علائم آفت سرطانی باشد و هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید و از زبان زدن و دستکاری کردن جدا خودداری کنید تا بزرگتر نشود.
امروزه استفاده از تغذیه های نا مناسب و آلودگی های مختلف در فضا می تواند عامل تشدید سرطان دهان و دیگر سرطان ها باشد که اگر سرطان دهان دیرتر درمان شود و درمان آن همراه با سختی های بسیار باشد. این را از یاد نبرید که هر زخمی در دهان نشانه سرطان دهان نیست و ممکن است نگران کننده نباشد بهتر است برای تشخیص این آفت دهان و تبخال ها و درمان آفت دهان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر دسترسی سریع به پزشک ندارید بهتر است که دهانتان را با آب نمک و دهان شویه بشوید و قرقره کنید تا هم زخم شما را کمتر کند و هم میکروب دهانتان را از بین ببرد و به غیر از این ها از درمان های خانگی و خودسرانه خودداری کنید و هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
آفت هریتی فرم
آفت هریتی فرم به اندازه نوک سوزن در گره های 10 یا 100 در بین بزرگسالان دیده می شود. آفت هریتی فرم لب هایی نا منظم دارد و بدون گذاشتن جای زخم به راحتی بهبود می یابد.
سرطان وروکوز یا زگیلی
پنج درصد از سرطان های دهانی کارسینومای وروکوز است که با رشد بسیار آرام و کند رواج پیدا می کند و به ندرت به دیگر قسمت های لب و دهان انتقال می یابد.
سرطان سلول های سنگفرشی
بیش از 90 درصد سرطان هایی که در حفره دهان ایجاد می شوند از این نوع سرطان هستند. معمولا دهان و حلق با سلول هایی به نام سلول های سنگ فرشی پوشیده شده اند که مانند پولک ماهی به نظر می رسند و این سرطان زمانی رخ می دهد که بعضی از این سلول ها تغییر کنند و غیر عادی باشند.
سرطان کارسینومای غدد بزاقی مینور
این بیماری شامل چند نوع سرطان است که به غدد مینور گسترش پیدا می کند که سراسر گلو و دهان را پوشش می دهد که شامل سرطان های زیر است:
- آدنوئید سیستیک کارسینوما
- وکواِپیدرموئید مارسینوما
- پلی مورفوس آدنوکار سینومای LOW_GRADE
سرطان لنفوم :
معوملا بخشی از آفت ها که به لنف و بخش سیستم ایمنی بدن کشیده می شود لنفوم گفته می شود. معمولا انتهای زبان و لوزه ها دارای لنفی هستند. برخی از آفت های دهان و سرطان ها خوش خیم هستند و با روش درمانی مناسب توسط پزشک از بین میروند که این تومور ها معمولا در حفره دهان و گلو ایجاد می شود که عبارتند از:
- فیبروم
- شوانوما
- ائوزینورفیلیک گرانولوما
- تومور سلول گرانولار
- استئوکندروما
- پاپیلوما
- نوروفیبروم
- رابدومیوما
- گرانولوم پیوژنیک
- روسیفرم زانتوما
- کوندیلوما آکومیناتا
- تومور های ادنتوژنیک (ضایعاتی که از بافت دندان شروع می شوند)
علائم آفت دهان
سوزش :
یکی از شایع ترین علائم آفت دهان و تبخال سوزش بسیار دهان و کناره لب ها است که این موضوع بسیار آزار دهنده است در این مواقع بهتر است که از رو بوسی کردن جدا خودداری کنید و آن را دستکاری نکنید تا زخم باز نشود و باعث سوزش در ناحیه آفت زده نشود .
خارش:
از علائم دیگر آفت دهان می توان به خارش اشاره کرد که ممکن است، دهان دچار خارش شود و همین دلیل باعث تشدید بسیار آفت ها می شود. برای اینکه این خارش ها را از بین ببرید سعی کنید که زبان و کناره های دهانتان را گاز نگیرید و یا میک نزنید چرا که این کار باعث می شود زخم بیشتر شود و عفونت کند.
تنبلی جسمی :
تنبلی جسمی زمانی اتفاق می افتد که فرد بر اثر بیماری هوشیاری و حال مساعد خود را از دست بدهد و تنها به خوابیدن رجوع کند.
بوی نامطبوع :
از علائم دیگر آفت دهان می توان به بوی بد و نامطبوع اشاره کرد که این موضوع بسیار آزار دهنده است. برای رفع این مشکل می توانید از دهان شویه های خوش بو کننده استفاده کنید تا بوی بد دهان شما را از بین ببرد. اما این را از یاد نبرید که عامل بو های نامطبوع در دهان می تواند عفونت های داخلی هم باشد پس این موضوع را هم جدی بگیرید.
حفظ ایمنی بدن در برابر آفت دهان
در برخی مواقع ممکن است که به دلیل وجود حساسیت به عوامل مختلف ، آلرژی و بسیاری عوامل دیگر باعث بروز آفت دهان شوید که در برخی مواقع به راحتی، درمان ساده و در برخی مواقع دیگر به سختی و راه حل های دشوار می توانیم آفت ها را از بین ببریم. این موضوع بسیار مهم است که همیشه پیشگیری بهتر از درمان بیماری است به همین دلیل بهتر است که با بالا بردن سیستم ایمنی بدن و استفاده از مواد غذایی مناسب از آفت دهان پیشگیری کنیم.
در ادامه برخی از مواد غذایی که باعث بالا بردن ایمنی بدن می شود را برای شما شرح خواهیم داد:
- از سبزی خوردن به خصوص برگ ریحان و نعنا استفاده کنید و برگ ریحان و نعنا را به خوبی بجویید.
- در کنار غذا از پیاز خام استفاده کنید.
- از دمنوش های گل همیشه بهار و مریم گلی استفاده کنید.
- از لبنیات محلی استفاده کنید(از محلی و طبیعی بودنشان اطمینان داشته باشید).
- از میوه ها و آبمیوه هایی که حاوی ویتامین C هستند استفاده کنید.
- بسیار آب بنوشید.
- تخم گشنیز را در آب بجوشانید و بخورید.
- از عصاره خوراکی آلوورا استفاده کنید.
- داخل چایی حتما از دارچین استفاده کنید.
آفت دهان را چگونه درمان کنیم؟
- از کمپرس های یخ استفاده کنید.
- قره قروت و عسل را ترکیب کنید و روی آفت دهان بگذارید.
- آفت دهان را با استفاده از رب انار ماساژ دهید.
- سماق کوبیده نشده را بجوشانید و از صافی رد کنید و به عنوان دهانشویه از آن استفاده کنید.
- گل گاوزبان را پودر کنید و روی آفت هایی که در دهان شما ایجاد شده است بگذارید.
- زرد چوبه را با مقداری گلیسیرین مخلوط کنید تا به شکل خمیری دربیاید و آن را به طور مستقیم روی زخم های ایجاد شده در دهان خود قرار دهید.
- خوردن میوه پاپایا به بهبود زخم آفت دهان کمک می کند.
- هر دو ساعت یک بار دهان خود را با آب، نمک، جوش شیرین بشوید تا از ایجاد زخم جلوگیری کنند.
- هر دو روز یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
- از غذا های سالمی که نرم هستند و به راحتی جویده و بلعیده می شوند استفاده کنید.
- از غذا هایه تند و اسیدی و سرخ شده پرهیز کنید.
- از مصرف خوراکی های شیرین مانند آبنبات یا نوشابه اجتناب کنید.
- از مصرف سیگار ، تنباکو ، الکل و مشروبات پرهیز کنید.
برای درمان آفت دهان به پزشک مراجعه کنیم یا خیر؟
زمانی که دچار آفت دهان می شوید، بهتر است همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا آفت دهان شما زودتر بهبود پیدا کند اما این را در نظر بگیرید که هر زخم و آفتی احتیاج به پزشک ندارد و ممکن است که زخم بر اثر گاز گرفتن ناگهانی داخل دهان باشد و مورد دیگر این است که برخی از شما دندان هایتان را ارتودنسی کرده اید و ممکن است که پلاک ها باعث حساسیت شوند به همین دلیل از نوع آفت دهان مطمئن شوید و سپس به پزشک مراجعه کنید چرا که آفت ها و تبخال های معمولی به راحتی با استفاده از پماد و کمپرس یخ از بین می رود.
هنگام معاینه دهان ، زبان شما باید به طور کامل بیرون باشد تا به راحتی به تمامی نقاط پشتی و انتهایی دهان دسترسی پیدا کرد که پزشک معمولا برای معاینه آفت های دهان از آینه دهانی استفاده می کند تا زخم را بهتر مشاهده کند.
اگر احتمالات زیر برای شما تکرار شد می توانید به بهترین دکتر پوست مراجعه کنید:
- تکرر تبخال ها روی لب ها و آفت ها در دهان
- ایجاد ضایعات چشمی
- آفت هایی که طی دو هفته از بین نمی روند
- علائمی مانند بی حالی ، تب ، ضعف
زمانی که به یک پزشک متخصص مراجعه می کنید بهتر است تمامی رژیم غذایی ، آلرژی ، حساسیت ها و… را با پزشک خود در میان بگذارید تا بتوانید بهترین روش درمانی را امتحان کنید و به زودی آفت دهان شما بهبود پیدا کند. علاوه بر همه این ها سعی کنید که هنگام مراجعه به پزشک تمامی نکات بهداشتی را رعایت کنید و تا حد امکان از ماسک استفاده کنید و با فاصله از سایر بیماران بنشینید تا اگر بیماری شما مسری هست به دیگران سرایت نکند.
آیا ممکن است آفت ها منجر به سرطان شوند؟
آفت ها معمولا روی زبان ، کناره لب ها، در لثه ها، سقف یا کف دهان، لوزه ها و… دیده می شوند که می تواند عواملی مانند آلرژی، حساسیت، تغذیه نامناسب و… باشد به همین دلیل تمامی آفت های دهان سرطانی نیستند و قابل درمان هستند در مواقعی می توان گفت آفت سرطانی است که بیشتر از دو الی سه هفته طول بکشد و زخم ها گسترش پیدا کنند که باز هم به طور قطعی نمی توان افت های سرطانی را تشخیص داد به همین دلیل مراجعه به پزشک بهترین راه حل است. سرطان دهان بر اثر آفت ها معمولا بین سنین چهل به بالا اتفاق می افتد و این اتفاق در مردان دو برابر از زن ها است چرا که آمار مصرف الکل و مشروبات در مردان بیشتر از خانم ها می باشد .
یکی از عواملی که در سرطان دهانی نقش بسیار موثری دارد استفاده از الکل است و در مردانی که سیگاری هستند شش برابر بیشتر از دیگر افراد است. کسانی فرآورده های تنباکو را می جوند و قورت می دهند، پنجاه برابر دیگران در معرض ابتلا به سرطان دهان و لثه و بافت پوششی لب ها هستند. برخی افراد با روش های درمانی و پیشگیری اشتباهی را انجام می دهند که این کارها عبارتند از:
- قرار گرفتن بیش از حد در مقابل نور مستقیم آفتاب
- مصرف نوشیدنی های گاز دار
- مصرف دمنوش های بی ربط
- درمان خانگی اشتباه
- استفاده از دارو های اشتباه
باور های غلط درباره آفت دهان و سرطان
برخی از افراد معتقد هستند که به دلیل تعویض خمیر دندان و دیگر لوازم شخصی دچار آفت دهان شده اند، این باور تا زمانی صحیح است که منجر به سرطان نشود. در برخی مواقع ممکن است که فرد کامپوزیت، ایمپلنت و یا لمینت انجام دهد به همین دلیل چند روز اول امکان زخم و حساسیت وجود دارد پس نگران نباشید.
تفاوت آفت و سرطان در دهان
معمولا آفت ها به صورت تاول و زخم های کوچک داخل دهان دیده می شوند اما شکل سرطان ها با آفت دهان متفاوت است که به شکل های مختلفی دیده می شوند.
- ضایعات قرمز رنگ که در اصطلاح پاتالوژی به آن اریترویلاکیا گفته می شود.
- ضایعات سفید رنگ که در اصطلاح پاتالوژی به آن ضایعات لوکوپلاکیایی گفته می شود.
- ضایعات برجسته که اصطلاحا به آنها اگزوفیتیک گفته می شود.
- ضایعاتی که حالت فرو رفته دارند که در اصطلاح به آنها اندوفیتیک می نامند.
- ضایعات دیگر که در دهان ایجاد می شوند، حالت سفید و قرمز هستند که به آنها اریترولوکویلاکیا گفته می شود.
این را از یاد نبرید که اگر ضایعات کوچک باشند خطرناک نیستند و می توانند به راحتی درمان شوند اما ضایعات بزرگ این طور نیستند. در حال حاضر، موثرترین راه برای کنترل سرطان دهان، تشخیص سریع و درمان به موقع و مناسب است. از آنجا که بیش از ۹۰ درصد سرطانهای دهان مربوط به کارسینومای سلولهای سنگفرشی است، اکثر سرطانهای دهان را میتوان از روی ضایعات روی سطح مخاطی دهان تشخیص داد.
لکوپلاکیا و اریتروپلاکیا
زمانی که لکویلاکیا ایجاد می شود ، قسمتی از دهان سفید می شود اما در اریتروپلاکیا قسمتی از دهان قرمز می شود که ممکن است کمی برآمدگی داشته باشد و امکان خونریزی هم دارد که هر دو می توانند عارضه سرطان باشند که برای تشخیص سرطانی بودن یا نبودن آن حتما بیویسی انجام می شود. تقریبا 25 درصد این بیماری ها سرطان هستند. در برخی مواقع ممکن است که از روش شیمی درمانی و پرتو درمانی برای رفع بیماری استفاده شود که ممکن است عوارض سطحی داشته باشد که به شرح زیر می باشد.
- خونریزی دهان
- زخم های دهانی
- خشکی دهان
- عفونت دندان
- بیماری های لثه
- ایجاد مشکل در بلع
- نفروتوکسیسیتی
- سوء تغذیه یا کم آبی
این موضوع را از یاد نبرید که این عوارض خطر نگران کننده ای ندارند و با یک روش شیمی درمانی سطحی و ضعیف از بین می رود.
عوارض پرتو درمانی
- زخم های دهان
- عفونت لثه
- پوسیدگی دندان
- مشکل در بلع
- خشکی دهان
- تغییر چشایی
پیشگیری از سرطان دهان و آفت
- ترک سیگار و تنباکو
- ترک مشروبات الکلی
- مراجعه به دندان پزشک
- دوری از تابش مستقیم نور خورشید
دلایل ایجاد آفت دهان
دلایل مختلفی که در پیدایش آفت دهان وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها را اشاره خواهیم کرد:
- هنگام استرس شدید
- خوردن غذا های حساسیت زا
- آسیب های جزئی مانند گاز گرفتن و ضربه مسواک به دهان
- کمبود مواد مغذی مانند ویتامین B12 و یا آهن و اسیدفولیک
- تغییرات هورمونی
- آسیب های ناشی از دندان مصنوعی
- ویروس ها
- مشکلات گوارشی
- هنگام ترک سیگار
- سرطان دهان
- رادیوتراپی اطراف سر و گردن
راه های تشخیص
- آزمایش خون جهت شمارش
سلول های خونی - بررسی میزان ویتامین ها ، اهن و اسیدفولیک در بدن
- شکافتن زخم و درمان آن
مبتلایان به آفت دهان
- سابقه بیماری های آفتی و سرطانی
- مصرف کننده های الکل و مشروبات
- کسانی که بیشتر از 40 سال دارند.
- افراد وابسته به سیگار
کلام آخر
از شما عزیزان سپاسگزاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. سایت پزشکا همواره سعی بر این داشته تا شما را با راه های درمان آفت دهان آشنا کند. امیدواریم مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق سایت با ما درمیان بگذارید.
