کم خونی چیست ؟
راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی که یک بیماری رایج در میان مردم است را فرا خواهید گرفت، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. همه ی ما با بیماری کم خونی آشنا هستیم و می دانیم که چه عوارضی دارد. کم خونی بیماری است که هیچ ربطی به سن افراد ندارد و همه را درگیر خود می کند و بهترین راه مقابله با آن داشتن یک تغذیه مناسب است.
این بیماری که از کوچک و بزرگ همه گرفتار آن می شوند، در انجام کارهای روزانه مختل ایجاد می کند و موجب می شود که فرد مبتلا، همیشه احساس خستگی داشته باشد. کم خونی انواع گوناگونی دارد و بستگی به نوع کم خونی می باشد که فرد چه حالت ها و نشانه هایی از خود بروز دهد.
دقت داشته باشید که کم خونی را می توان با تغذیه درمان کرد اما اگر فردی کم خونی شدیدی داشته باشد، حتما باید پیگیری کند و به بهترین متخصص خون و آکولوژی مراجعه کند که در غیر این صورت می تواند صدمات جبران ناپذیری داشته باشد.
حال این سوال در ذهن شما ایجاد می شود که بدن چگونه با کم خونی مواجه می شود؟ باید گفت که زمانی که سطح هموگلوبین خون کاهش پیدا می کند، در این صورت کم خونی با نشانه هایی که خواهیم گفت، خود را بروز می دهد.
هموگلوبین در بدن به گلبول های قرمز کمک می کند تا اکسیژن را از ریه به تمام بافت های بدن برساند. هموگلوبین نقش مهمی در بدن دارد و اگر می بینید که خون قرمز می باشد، به دلیل وجود هموگلوبین در آن می باشد. زمانی که بدن آهن مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی بدست نیاورد، در این صورت هموگلوبین نیز کاهش می یابد، که البته ما به شما راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی را خواهیم گفت.
نشانه و عوارض کم خونی
کم خونی زمانی که ایجاد می شود برای فرد عوارضی دارد و همراه با علائم زیر خود را نشان می دهد که ما به برخی از نشانه ها و علائم این بیماری در این مقاله می پردازیم راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی را هم باز گو می کنیم:
- چشم ها دچار زردی می شوند.
- تغییراتی در پوست ایجاد می شود.
- بیمار به درستی نمی تواند نفس بکشد.
- عضلات بدن ضعیف و شکننده می شوند.
- بیمار همواره رنگ پردیده و زرد رنگ دیده می شود.
- احساس خستگی مداوم.
- بی حوصله و پرخاشگر بودن.
- افزایش ضربان قلب و درد در قسمت قفسه سینه.
- ناخن های ضعیف و قاشقی شکل.
- مشکل در غذا خوردن.
- سندرم پای بی قرار.
- رنگ مدفوع تغییر می کند.
- سر درد و خشکی دهان و ناراحتی.
- ایجاد مشکل در حس چشایی.
کم خونی بیماری شوخی بردار نمی باشد و حتما باید درمان شود، بهترین راه نیز پیشگیری از این بیماری و مصرف مواد مغذی و سرشار از آهن و ویتامین B12 می باشد. تمام این علائم و نشانه های ذکر شده برای افراد مشکل ساز و دردناک می باشد که با کمی توجه به نکات و توصیه های گفته شده می شود که درمان شود.
انواع کم خونی
1- نارسایی کمبود آهن: کم خونی علت های مختلفی دارد که یکی از انواع آن که بیش تر در میان مردم رواج دارد به دلیل کمبود آهن در بدن ایجاد می شود. کمبود آهن علت های مختلفی دارد که به دلیل تغذیه نامناسب و مصرف موادی است که نمی تواند به درستی آهن را جذب بدن کند. دریافت آهن برای بدن لازم و ضروری می باشد و برای تولید هموگلوبین لازم است.
2- کم خونی آپلاستیک: یکی دیگر از عوامل ایجاد کم خونی کاهش گلبول های قرمز خون می باشد، زمانی که بدن توانایی تولید این گلبول ها را نداشته باشد در این صورت فرد به کم خونی مبتلا می شود. این را هم بدانید که در قسمت مغز و استخوان این گلبول ها تولید می شوند و هنگامی که توانایی تولید نداشته باشند از تعداد گلبول ها کاسته می شود.
3- کم خونی سلول داسی شکل: این یک بیماری خطرناک می باشد که به درمان احتیاج دارد و موجب می شود که سلول ها تغییر شکل دهند و داسی شکل شوند. سلول های قرمز خون حالت عادی خود را از دست می دهند و کاملا غیر طبیعی می شوند و سلول های داسی شکل چسبنده هستند و می توانند جریان خون را متوقف کنند.
4- کم خونی همولیتیک: این کم خونی با از بین رفتن گلبول های قرمز خون ایجاد می شود. همان طور که گفتیم مغز و استخوان موجب تولید گلبول های قرمز می شود و هنگامی که این گلبول ها بیش از حد از بین بروند، دیگر این عضو بدن نمی تواند بیش تر از توانایی خود گلبول های قرمز تولید کند و در نتیجه منجر به این بیماری می شود.
5- کم خونی کمبود ویتامین: همانطور که بدن برای تولید هموگلوبین خون به آن نیاز دارد به ویتامین B12 نیز نیازمند است و زمانی که بدن با کمبود این ویتامین روبه رو شود در این صورت فرد دچار کم خونی در اثر کاهش ویتامین می شود که نیاز به تغذیه مناسب و مواد غذایی سرشار از ویتامین B12 دارد. بنابراین این فقط آهن نیست که موجب کم خونی می شود و دلایل دیگری هم در این بیماری دخیل می باشند.
6- تالاسمی: تالاسمی بیماری است که از طریق ژنتیک به وجود می آید و ارثی می باشد، به این صورت که بدن قادر به تولید گلبول های قرمز خون نمی باشد و افراد به تالاسمی دچار می شوند.
راهکار هایی برای پیشگیری از کم خونی
کم خونی بیماری است که اگر درمان نشود و به شرایط حادی برسد می توند بسیار برای انسان خطر آفرین باشد، به همین دلیل به نکات گفته شده در این مقاله توجه کنید تا از این بیماری رهایی یابید:
1- موادغذایی غنی از ویتامین B۱۲: یکی از راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی داشتن تغذیه مناسب و تامین ویتامین های بدن از طریق دریافت مواد مغذی می باشد. همانطور که می دانید فقط فقر آهن نمی باشد که با خود بیماری کم خونی را به همراه دارد، بلکه کمبود ویتامین B12 نیز موجب کم خونی می شود به همین دلیل از این مواد نام برده شده در تغذیه خود استفاده کنید.
منابعی که سرشار از ویتامین B12 می باشند حاوی؛ ماهی و گوشت قرمز، میوه های دریایی، تخم مرغ و پنیر می باشند، که برای حفظ سلامتی و مبارزه با کم خونی برای بدن لازم و ضروری هستند. یادتان باشد که دربرنامه غذایی خود ماهی را فراموش نکنید که فواید مصرف ماهی و روغن آن برای سلامتی بدن را می توانید مطالعه کنید.
2- موادغذایی غنی از آهن: مواد غذایی و سبزیجات بسیاری وجود دارند که سرشار از آهن می باشند. یکی از دلایل شایع کم خونی درمیان مردم فقر آهن می باشد که تامین آن برای بدن جزء ضروریات محسوب می شود. آهن موجب افزایش هموگولوبین در خون می شود که می توان از طریق گوشت قرمز و جگر آن را بدست آورد.
بنابراین مهم ترین راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی داشتن تغذیه ی مناسب سرشار از مواد مغذی و معدنی می باشد. البته به این نکته هم توجه کنید که برخی از مواد غذایی که منبع غنی از آهن می باشند، کلسترول خون را هم افزایش می دهند. یکی دیگر از منابعی که می توانید برای دریافت آهن به سراغ آن بروید کشمش است که در این مواد آهن کمی به سختی به بدن جذب می شود.
اگر می خواهید که جذب آهن در بدن شما بالا برود می توانید از منابع ویتامین C مانند آب پرتقال طبیعی استفاده کنید که جذب آهن را در بدن چند برابر می کنند. افرادی که کم خونی دارند خوردن عدس را فراموش نکنند که بسیار مقوی برای سلامتی می باشد.
3- موادغذایی غنی از ویتامین C: فواید و منابع ویتامین C بسیار فراوان می باشد که در بیماری کم خونی موثر عمل می کند و شما با مصرف موادی همچون، کلم بروکلی و فلفل که غنی از ویتامین C می باشند می توانید جذب آهن را افزایش دهید. بنابراین از راهکار های پیشگیری و درمان کم خونی بالا بردن جذب آهن از طریق مصرف ویتامین C می باشد.
4- موادغذایی غنی ویتامین B: ویتامین B در بدن نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. علاوه بر اینکه موجب افزایش گلبول های قرمز خون می شود و خطر ابتلا به کم خونی را در افراد کاهش می دهد، موجب اکسیژن رسانی به تمام اندام ها و بافت های بدن می شود. شما می توانید با مصرف روزانه سبزیجات برگ سبز، آب پرتقال یا گردو نیاز روزانه خود را از این ویتامین، تامین کنید.
جلوگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری
خانم های باردار باید در این شرایط به تغذیه خود اهمیت زیادی بدهند و رژیم های غذایی سالم و مناسبی را پیروی کنند. برای این که در دوران بارداری با کم خونی مواجه نشوید بیش تر از افراد عادی به مواد غذایی سرشار از آهن احتیاج دارید و در این دوران با پزشک خود مشورت کرده تا بتواند درست ترین راهکارها را به شما معرفی کند.
مواد غذایی که برای استفاده شما مناسب می باشد، میگو و گوشت گاو و لوبیا و… می باشد که توصیه می شود برای جلوگیری از این بیماری حتما مصرف شود. برای بالابردن و جذب بیش تر آهن می توانید این مواد را به همراه توت فرنگی و کلم بروکلی و … میل کنید. مکمل آهن نیز در این زمینه برای اشخاصی که به این مواد دسترسی ندارند کار آمد می باشد.
درمان های خانگی کم خونی
1- مصرف میوه و سبزیجات: برای پیشگیری و درمان کم خونی، میوه و سبزی منابع خوبی برای دریافت آهن می باشند، سیب جزء میوه هایی می باشد که غنی از آهن است و با مصرف آن می توانید آهن مورد نیاز بدن را تامین کنید. یکی دیگر از منابع آهن چغندر می باشد که حاوی پتاسیم و فیبراست و بهتر است که در هنگام پخت آن پوستش را جدانکنید، که بیش تر مواد مغذی در زیر پوست آن می باشد.
سعی کنید که روزی حداقل دو عدد سیب را مصرف کنید و اگر دچار بیماری کم خونی شده اید و سطح هموگلوبین خون شما کاهش یافته است، چغندر و سیب را باهم مصرف کنید، که تاثیرش دو چندان خواهد شد. برای این کار می توانید که عصاره ی هر دو محصول را به همراه کمی عسل ترکیب کرده و هر روز بنوشید که بسیار مقوی می باشد و با کم خونی در بدن به مبارزه می پردازد.
2- کنجد برای درمان کم خونی: کنجد نیز برای درمان کم خونی بسیار موثر و کارآمد عمل می کند، به خصوص اگر کنجد سیاه باشد که بیش ترین تاثیر را می گذارد. برای استفاده از این مواد، مقداری از کنجد را در آب خیس کنید و بعد از گذشت دو ساعت دانه های کنجد را له کرده تا به صورت خمیر درآید. برای مقابله با کم خونی که خطرات جبران ناپذیری دارد این مراحل را باید انجام دهید.
بعد از این که کنجد به صورت خمیری شکل درآمد، به آن کمی عسل اضافه کرده و این ترکیب را هر روز مصرف کنید. روش دیگری نیز برای این کار وجود دارد که می توانید کمی نیز به آن شیر اضافه کنید و بعد از مخلوط کردن میل کنید. اگر این ترکیب را هر روز مصرف کنید به مرور در شرایط شما بهبودی ایجاد خواهد شد و از نشانه های کم خونی با گذشت زمان کاسته می شود.
3- شیره چغندر برای درمان کم خونی: به همه ی شما عزیزان توصیه می شود که حتما این ترکیب را امتحان کنید که برای بهبود سلامتی بدن عالی می باشد. شیری چغندر این خاصیت را دارد که به افزایش گلبول های قرمز بدن کمک کند و از سطح بالایی از آهن و اسیدفولیک که هر روز برای حفظ سلامتی لازم هستند، برخوردار می باشد. بهترین خاصیت این ماده این است که برای افراد دیابتی هم موثر است.
برای این که بتوانید از این مواد نهایت استفاده را ببرید این ترکیب را در خانه درست کنید: شیره چغندر را به همراه دو قاشق چای خوری سرکه سیب مخلوط کرده و بعد از آن مقداری هم آب اضافه کنید. محلول ما آماده ست و می توانید میل کنید.
4- درمان کم خونی با مصرف اسفناج: اسفناج جزء آن دسته از سبزیجاتی می باشد که سرشار از آهن است و برای سلامتی بسیار مفید است. این سبزی نه تنها از آهن بلکه از انواع بسیاری از مواد مغذی مانند؛ فیبر، کلسیم و انواع مختلف ویتامین ها تشکیل شده است. اگر شما مقدار کمی از اسفناج را هم استفاده کنید، آهن مورد نیاز یک روز را تامین می کنید.
افرادی که به کم خونی مبتلا شده اند حتما از این ترکیب استفاده کنند و در برنامه های غذایی خود جای دهند، برای بهره گیری از اسفناج، مقداری از آن را به همراه آب جوش بجوشانید و چاشنی های دلخواه خود را به آن اضافه کنید و یک سوپ اسفناج لذیذ و خوشمزه تهیه کنید و هر روز میل نمایید تا کم کم آثار کم خونی در وجود شما از بین برود، حتی افرادی که کم خونی هم ندارند برای پیشگیری به این توصیه ها عمل کنند.
5- گوجه فرنگی برای درمان کم خونی: برای درمان کم خونی و یا پیشگیری از آهن حتما لازم نیست که از منابع آهن استفاده کنید. همان طور که گفتیم ویتامین ث هم در جذب آهن کمک زیادی می کند و می توانید هر روز از گوجه فرنگی استفاده کنید که حاوی ویتامین ث می باشد و جذب آهن در بدن را افزایش می دهد.
برای مصرف گوجه فرنگی راه های مختلفی وجود دارد، می توانید از آن در انواع سالاد ها استفاده کنید و یا به صورت خام مصرف کنید. سعی کنید که روزی یک لیوان آب گوجه فرنگی بنوشید تا ویتامین ث مورد نیاز بدن تامین شود و از این طریق آهن زیادی هم به بدن جذب شود.
6- انار برای درمان کم خونی: انار نیز برای سلامتی و بهبود عملکرد بدن مفید می باشد. انار حاوی پروتئین، کربوهیدرات، چربی، فیبر و قند و از همه مهم تر، آهن و کلسیم و پتاسیم و مس دارد آن به طور قابل توجه ای هموگلوبین را در خون افزایش می دهد و موجب پاک سازی خون از سموم بدن می شود. برای درمان کم خونی یک لیوان آب انار را هر روز صبح بنوشید.
7- خرما برای درمان کم خونی: یکی دیگر از منبع غنی از آهن که به حفظ سلامتی بدن کمک زیادی می کند خرما می باشد. برای درمان کم خونی از این محصول نیز می توانید استفاده کنید، خرما علاوه بر آهن حاوی کلسیم و منیزیم و مس می باشد که توانایی این را دارد تا هموگلوبین در خون را افزایش دهد و با بیماری کم خونی به مقابله بپردازد.
یکی از مواد مواد مغذی که به تولید گلبول های قرمز خون کمک می کند، مس می باشد که در خرما به فراوانی یافت می شود. می توانید که خرما را در شیر خیس کرده و صبح ها با معده ی خالی مصرف کنید. تمام این مواد غذایی معرفی شده در درمان کم خونی کمک بسیاری می کنند و اگر آهن ها را به صورت منظم مصرف کنید، دیگر نیازی به دارو نخواهید داشت و خود می توانید با این بیماری در خانه مقابله کنید.
در کل خرما منبع خوبی برای تامین انرژی می باشد، می توانید 1 تا 2 خرما را در یک فنجان آب گرم به مدت 2 تا 3 ساعت خیس کنید. این آب را وقتی خنک می شود بنوشید این به ویژه برای افرادی مفید است که به لاکتوز حساس هستند و نمی توانند محصولات لبنی یا شیر بخورند.
8- جگر برای درمان کم خونی: راهکار های بسیاری برای درمان کم خونی وجود دارد که نیازی به نگران شدن نیست، فقط باید پیگیر این بیماری باشید که در صورت تشدید می تواند خطرناک باشد. جگر مرغ منبع مفیدی برای تامین آهن بدن می باشد. جگر سرشار از ویتامین های مختلف و روی و فسفر می باشد، و شامل مواد مغذی است که برای بدن لازم می باشد به همین دلیل این منبع غذایی را هم در برنامه خود داشته باشید.
در کل شما دو منبع مهم برای دریافت آهن دارید که به دو دسته ی حیوانی و گیاهی تقسیم می شوند و جگر و میگو و گوشت قرمز و … جزء منابع حیوانی محسوب می شوند که سرشار از آهن می باشند. عدس و لوبیا و اسفناج هم جزء منابع گیاهی می باشند و آهن لازم را به بدن می رسانند. آهن را می توانید از هر دوی این منابع دریافت کنید.
9- کشمش مفید برای درمان کم خونی: کشمش سرشار ازکلسیم، پتاسیم، سدیم، پروتئین، فیبر و آهن می باشد. برای تامین آهن بدن از طریق کشمش، مقداری از آن را در شب با آب بخیسانید و صبح ها همراه با عسل میل کنید. از همان زمان های قدیم برای درمان کم خونی از کشمش استفاده می کردند. عسل هم آهن فراوانی دارد و هنگامی که با کشمش خورده شود خاصیتش چند برابر می شود.
10- کدو برای درمان کم خونی: از کدو برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود و سرشار از مواد معدنی، ویتامین نظیر کلسیم، آهن، فسفر، نیاسین و ویتامین ث، است و برای درمان ضعف به خاطر کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد.
11- خواص گیاهان برای کم خونی: برخی از گیاهان دارویی نیز وجود دارند که به درمان کم خونی کمک شایانی می کنند، مانند قاصدک و گزنه و جعفری که منبع غنی از آهن می باشند. از این گیاهان از همان زمان های قدیم در طب سنتی برای درمان برخی از بیماری ها استفاده می شد که با تحقیقات بر روی آن ها به فواید بسیاری از آن دست یافته اند.
کلام آخر
در این مقاله راجب بیماری صحبت کرده ایم که در میان مردم به ویژه زنان بسیار رایج می باشد. این بیماری راهکارهای پیشگیری و درمانی بسیاری دارد که اگر جدی تلقی نشود می تواند به وقتش خطرناک هم باشد و سلامتی فرد مبتلا را تهدید کند.
عوارضی که کم خونی با خود به همراه دارد بسیار آزار دهنده می باشد که به مواردی از آن ها در این مقاله و سایت پزشکا پرداخته ایم و طوری می باشد که مانع از انجام فعالیت های روزانه می شود و فرد در این شرایط همیشه خسته و کسل می باشد.
همانطور که اشاره کردیم، کم خونی انواع مختلفی دارد و تنها دلیل آن به خاطر فقر آهن نمی باشد، تنها کاری که شما در این زمینه باید انجام دهید این است که به تغذیه خود رسیدگی کنید و از منابع ذکر شده در این مقاله حتما در برنامه غذایی خود استفاده کنید.
ممنونم که تا پایان این مقاله ما را همراهی کرده اید، امیدوارم مطالب ما برای شما عزیزان سودمند و مفید باشد.
