با این راهکار ها از آلزایمر پیشگیری کنید! 【سال1403】❤️

ما در این مقاله قصد داریم شما را با بیماری آلزایمر آشنا کنیم. بیماری آلزایمر یکی از اختلالات رایج دوران پیری است و چون یک اختلال شناختی غیر قابل بازگشت است، بسیاری از افراد از آن وحشت دارند. آلزایمر یکی از بیماری های رایج زوال عقل است. در این بیماری فرد ابتدا در انجام کار های روزانه خود دچار مشکل می شود و سپس به مرور بیماری وی پیشرفت کرده و مغز به شدت تحلیل می رود. فرآیند پیشروی این بیماری در افراد مختلف متفاوت بوده اما در نهایت سلول های مغز تخریب شده و فرد دچار فراموشی می شود به طوری که دیگر نمی تواند خاطرات گذشته خود را به یاد بیاورد و نزدیک ترین افراد زندگی اش را بشناسد.

در صورت پیشروی بیماری آلزایمر، حافظه بلند مدت نیز دچار مشکل شده و در نهایت منجر به مرگ فرد می شود. بیماری آلزایمر معمولا افراد مسن را درگیر می کند اما در برخی موارد در افراد جوان نیز نشانه های آلزایمر دیده می شود. منشا این بیماری نامعلوم بوده و تا الان راه درمانی برای آن پیدا نشده است. تنها می توان با انجام برخی کار ها از این بیماری ها پیشگیری کرد. در ادامه با بیماری آلزایمر بیشتر آشنا خواهید شد پس تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.

آلزایمر چیست؟

بیماری آلزایمر شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب است که با گذشت زمان توانایی های ذهن فرد بیمار را می کاهد و باعث زوال عقل می شود. متخصصان احتمال بروز بیماری آلزایمر را تا حدی ژنتیکی می دانند. بیماری آلزایمر نشانه‌ها و علائمی دارد که به طور معمول با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن نام‌ها، آدرس‌ها و حتی تا فراموش کردن راه بازگشت به منزل هم ممکن است پیش رود. عملکرد این بیماری به گونه ای است که کارکرد های مغز را به تحلیل برده و بر روی همه اعمال مانند: فکر کردن، حرف زدن و کار های روزانه تاثیر می گذارد. در نوع پیشرفته آلزایمر، حافظه بلند مدت نیز درگیر شده و در نهایت موجب مرگ فرد می شود.

مراحل بیماری آلزایمر

سیر بیماری در افراد مختلف متفاوت بوده اما در حالت کلی این بیماری شامل سه مرحله است:

1. مرحله خفیف
2.  مرحله میانی
3.  مرحله نهایی

مرحله خفیف یا اولیه آلزایمر 

علائم کم کم ظهور پیدا کرده و برخی کارکرد های روزانه را مختل می کند و هم چنین باعث بروز برخی مشکلات در زندگی و روابط فرد می شود.

مرحله میانی آلزایمر

در مرحله میانی همه علائم ظاهر می‌شوند و تا جایی پیش می‌رود که بیمار به تنهایی قادر به زندگی و انجام کارهای خود نیست.

مرحله نهایی آلزایمر

آلزایمر اکثر قسمت‌های مغز را درگیر می کند و علاوه بر مشکلات ذهنی مشکلات جسمی را نیز پدید می‌آورد و بیمار کاملا به دیگران وابسته می‌شود و تقریبا دارای زندگی نباتی می‌باشد تا زمان مرگ.

عوامل بروز بیماری آلزایمر

شروع و پیشرفت بیماری آلزایمر می تواند دلایل زیادی داشته باشد که در ادامه به بررسی برخی از آن ها می پردازیم:

• افسردگی

طبق تحقیقات انجام شده افسردگی احتمال بروز آلزایمر یا زوال عقل را بیش تر می کند. افسردگی در افراد سالمند با عواملی مانند: آلزایمر بروز می‌‌ کند. در افسردگی به علت بالا بودن مشکلات فکری، اختلالات حافظه ای نیز بالا می رود. هرچه اختلال افسردگی در فرد بالا تر برود، آلزایمر نیز شدت گرفته و بیمار دچار فراموشی می شود.

• بی تحرکی

ورزش نکردن و کم تحرکی در دوران پیری باعث بروز اختلال در حافظه و نهایتا منجر به آلزایمر می شود. مطابق تحقیقات انجام شده افرادی که تحرک ندارند، بافت عصبی آن‌ها زودتر تحلیل می‌رود و نسبت به بقیه افراد زودتر دچار بیماری‌هایی مانند: آلزایمر و اختلالات حواس می‌شوند. در افراد میان سال، کم تحرکی بیش تر از عوامل ژنتیکی باعث بروز آلزایمر می شود.

• عوامل ژنتیکی

برخی تحقیقات نشان داده است که در سنی که والدین دچار بیماری زوال عقل یا آلزایمر شده اند، احتمال بروز این بیماری در فرزندان آن ها نیز وجود دارد. یعنی احتمال بروز آلزایمر با نزدیک شدن سن فرزندان به سنی که والدین شان در آن درگیر این بیماری شده اند، بیش تر می شود.

• کم خوابی

الگوهای نا‌منظم ساعت خواب در افراد می‌تواند از عوامل ابتلای زودرس به بیماری آلزایمر باشد. پروتئین‌های آمیلوئیدی یکی از عوامل ایجاد آلزایمر زودرس هستند که به علت اختلال در خواب یا زمانی که فرد خواب کافی ندارد، ایجاد می‌شوند.

• مصرف بیش از حد نمک

با مصرف بیش از حد نمک، اکسیژن مغز به طور کامل مصرف شده و خطر بروز این بیماری بیش تر می شود. یکی از عوامل بروز آلزایمر کاهش جریان خون در مغز بوده که استفاده از مواد غذایی شور باعث کاهش جریان خون در مغز می شود.

• استرس

افزایش استرس و علائم آن از نشانه های اولیه آلزایمر است و طبق تحقیقات انجام شده، افزایش استرس، هورمونی به نام بتا‌آمیلوئید را در مغز به خصوص در دوران پیری افزایش می دهد. افزایش سطح این پروتئین در بدن باعث ایجاد بیماری آلزایمر می شود.

• مصرف دخانیات

یکی از عواملی که باعث بروز و تشدید بیماری آلزایمر می شود، مصرف دخانیات است. طبق اطلاعات به دست آمده از سازمان جهانی بهداشت، شیوه زندگی هر فرد در کیفیت زندگی او در دوران پیری تاثیرات زیادی دارد. با مصرف سیگار، ظرفیت خون رسانی سیستم گردش خون فرد سیگاری در مقایسه با فرد غیر سیگاری کاهش یافته و این موضوع بستر بروز بیماری آلزایمر را ایجاد می کند.

• ضربه 

ارتباطی بین ضربه مغزی شدید و احتمال ابتلا به آلزایمر وجود دارد به خصوص اگر ضربه مغزی به دفعات تکرار شود یا سبب از دست رفتن هوشیاری گردد.

نشانه های بیماری آلزایمر

علائم اولیه آلزایمر در افراد مختلف متفاوت است و حتی در روز های پی در پی متفاوت خواهد بود. برخی نشانه های آنقدر ظریف است که هیچ کس متوجه آن نخواهد شد. علائم بعدی آن به صورت بارزتری بروز پیدا کرده و زمانی این علائم پیدا می شود که بیماری به میزان بسیار زیادی پیشرفت کرده است. از جمله علائم اولیه ابتلا به این بیماری عبارت است از:

• اختلال در حافظه کوتاه مدت

یکی از علائم آلزایمر فراموش کردن وقایع اخیر است مانند: فراموش کردن خوردن یا نخوردن وعده غذایی قبل یا فراموش کردن شماره تلفن افراد خانواده که همیشه حفظ بوده است. این اتفاقات در فرد مبتلا به آلزایمر بیش از حد معمول رخ می دهد.

• اختلال در انجام کار های روزانه

فرد مبتلا به آلزایمر در مراحل اولیه بیماری نیاز به فکر کردن بر سر کارهایی دارد که قبلا این کار ها را بدون فکر کردن انجام می داد. مثل پختن غذاها، تعمیر لوازم منزل و …

• گم کردن زمان و مکان

فرد مبتلا به آلزایمر معمولا زمان را فراموش کرده و اینکه به کجا می روند را به خاطر نمی آورند. این افراد خیابان ها را گم کرده و فراموش می کنند کجا هستند و نمی دانند چگونه به خانه خود برگردند.

• اختلالات گفتاری

افراد مبتلا به آلزایمر، اغلب به سختی می توانند شیوه صحیح گفتن کلمات را به یاد بیاورند. آن ها حتی کلمات ساده را فراموش می کنند و یا واژه های غیر معمول جایگزین آن ها می کنند.

• اختلال در تفکر انتزاعی 

افراد مبتلا به آلزایمر دچار اختلال در تفکر انتزاعی می‌شوند و نمی‌توانند در مواقع حساس تصمیم‌گیری درستی داشته باشند.

• اختلال در قضاوت

هیچ انسانی همیشه قضاوت درست ندارد اما افراد مبتلا به آلزایمر در بدیهی‌ترین چیزها نیز دچار مشکل می‌شوند. برای مثال: ممکن است در روزهای گرم چندین لباس روی هم بپوشند یا هنگام خرید پول زیادی به فروشنده بدهند و لوازم غیر ضروری خرید کنند.

• تغییرات در خلق و خو 

افراد مبتلا به سرعت تغییر خلق و خو می دهند. برای مثال: ممکن است زمانی که خیلی شاد هستند، ناگهان و بی دلیل به حالت عصبانیت گریه کنند.

• فراموش کردن وسایل 

این افراد در به یاد آوردن جای وسایل دچار مشکل می‌شوند و حتی گاهی وسایل را جا به جا قرار می‌دهند، مثلا: ممکن است کفش‌ها را در یخچال بگذارند.

• کاهش انگیزه برای زندگی

انگیزه زندگی در فرد مبتلا به آلزایمر کاهش پیدا می کند. تا جایی که برای ساعت های طولانی تلویزیون تماشا می کنند، بیش از اندازه می خوابند و هیچ تمایلی برای انجام دادن کار ها و وظایف شان ندارند.

• تغییر رفتار های شخصی

شخصیت افراد در طول زندگی تغییر می کند اما این تغییر در افراد مبتلا به آلزایمر بیش تر بوده و برای مثال: ممکن این بیماران ترسو، بدبین و وابسته به افراد دیگر شوند.

راه های پیشگیری از بیماری آلزایمر

در ادامه به راه های پیشگیری از بیماری آلزایمر می پردازیم:

• خواندن و نوشتن

سعی کنید زیاد بخوانید و بنویسید. بلند بخوانید و با تغییر صدا و یا جای شخصیت های کتاب و نویسنده بخوانید. خاطرات روزانه و کارهای روزانه تان را بنویسید. از مطالبی که دوست دارید یادداشت برداشته و مطالب را به دقت و با احساسات مختلف بخوانید. نوشتن و خواند یکی از بهترین روش های تقویت حافظه و افزایش حافظه است که در پیشگیری از آلزایمر نیز نقش زیادی دارد.

• انجام برخی از کارها با دست مخالف

با هر دستی که عادت به مسواک زدن دارید از امشب با دست دیگرتان مسواک بزنید. مثلا: اگر با دست راست مسواک می زنید، امشب با دست چپ تان مسواک بزنید.

• تصور

یک تصویر یا عکس خانوادگی و یا حتی وسیله ای الکتریکی را به دقت نگاه کنید و بعد با چشم های بسته، شروع به توصیف آن کنید.

• رقص 

طبق تحقیقات انجام شده، رقصیدن روزانه و یا دسته جمعی در بهبود عملکرد فکری نقش بسیار زیادی دارد. رقص برای پیشگیری از آلزایمر تاثیری حتی بیش تر از حل کردن جدول دارد.

• ورزش 

بهترین کار برای پیشگیری از آلزایمر ورزش کردن است. طبق تحقیقات خطر ابتلا به آلزایمر در کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را داشتند اما هفته‌ای ۳ بار و حداقل ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ورزش می‌کردند،‌ کمتر است.

• رژیم غذایی سالم

معمولا غذاهایی که حاوی سبزیجات است برای تقویت حافظه بسیار موثر است. چند مورد از مواد غذایی که برای تقویت حافظه مفید هستند عبارت‌اند از: سبزی‌های برگ‌دار، پودر کاری، مواد غذایی سرشار از فولیک اسید، سبزیجات، مغزها، انواع توت، لوبیا، ماهی، طیور و روغن زیتون و .. در این رژیم غذایی مصرف برخی مواد غذایی مانند: گوشت قرمز، کره، پنیر، شیرینی  دسر و… به شدت برای بیماران ممنوع است.

• معاشرت با دیگران

نشانه بیماری آلزایمر در افرادی که اغلب با دوستان خود وقت می گذرانند، مثلا: به مهمانی می روند یا عضو باشگاه کتاب خوانی بودند، حدود 70 درصد کم تر از سایر افراد است. مهمانی دادن نیز به علت تفکر برای چگونگی برگزار آن می تواند از بیماری آلزایمر پیشگیری کند.

• ورزش مغز

افراد سالخورده‌ای که خود را به فعالیت‌های محرک مغز مانند: حل جدول مشغول می‌کنند، کمتر به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. مطالعه بازی‌های تخته‌ای مانند: شطرنج، تمرین موسیقی، حل جدول و بازی‌های فکری چند بار در طول هفته باعث تقویت و رشد سلول‌های مغزی جدید می‌شود. بسیاری از کسانی که ژنتیکی مستعد بیماری آلزایمر بودند با انجام این کارها توانستند زمان ابتلا به این بیماری را تا حدود یک دهه عقب اندازند.

• کار های هنری

انجام کار های هنری ای مانند نقاشی، طراحی، مجسمه سازی و … به علت دخیل بود تفکر و خلاقیت زیادی که نیاز دارند می توانند از اختلالات حافظه جلوگیری کنند.

• یادگیری سرگرمی های جدید

یادگرفتن سرگرمی‌های جدید و تغییر دادن برخی از عادت‌های خود می‌تواند تا حدودی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.

• یادگیری زبان جدید

یاد گرفتن زبان دوم بخشی از مغز را که تحت تاثیر بیماری آلزایمر قرار می‌گیرد، تقویت می‌کند. طبق تحقیقات دو زبانه بودن باعث کاهش اختلالات مغزی و جلوگیری از بیماری آلزایمر می‌شود.

• معاینه چشم

طبق تحقیقات اخیر، می توان با اسکن چشم امکان ابتلا به آلزایمر را تشخیص داد. زمانی که فرد دچار بیماری آلزایمر می‌شود در مغز او تعدادی پلاک‌ پروتئینی به نام بتا‌آمیلوئید تشکیل می‌شود که به سلول‌های مغزی او آسیب می‌رسانند و باعث نابودی آن‌ها می‌شوند. مقدار زیادی از پروتئین‌های بتا‌آمیلوئید در شبکیه چشم ( واقع در پشت چشم ) شکل می‌گیرد و میزان پلاک‌های شناسایی‌شده در این بخش برابر با میزان پلاک‌های موجود در نواحی مغزی بیماران آلزایمری است. بنابراین با اسکن چشم می توان احتمال بروز این بیماری را از سال ها قبل تشخیص داد.

• نوشیدن چای سبز

برخی متخصصان معتقدند ترکیب E‌GC‌G که در چای سبز موجود است، می تواند به پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک کند. بررسی ها نشان می دهد این ترکیبات می تواند پلاک های سمی را که باعث بروز بیماری آلزایمر می شود را مختل کند.

•  دارو های مصرفی  

پزشک شما باید از دارو های مصرفی شما به طور کامل اطلاع داشته باشد چرا که بسیاری از دارو ها باعث گیجی، فراموشی و حتی آسیب به حافظه بلند مدت می شود. ما به شما پیشنهاد می کنیم برای جلوگیری از بروز بیماری آلزایمر به بهترین دکتر در زمینه آلزایمر مراجعه کنید.

تفاوت آلزایمر و دمانس در چیست؟

به طور کلی دمانس و آلزایمر مشابه هم نیستند. زوال عقل، آلزایمر را می تواند زیر مجموع خود قرار دهد. در صورتی که سالمندان و افراد جوان می توانند به زوال عقل و بیماری آلزایمر دچار شوند. علائم این دو بیماری ممکن است باهم تداخل پیدا کنند اما تشخیص آن ها برای مدیریت و درمان آن بسیار مهم و ضروری است.

زوال عقل مربوط به بیماری هایی است از جمله: از دست دادن حافظه، گیجی و فراموشی که روی حافظه تاثیر منفی می گذارد در صورتی که دمانس شامل شرایط خاصی مانند: پارکینسون، آسیب مغزی و … می باشد که می تواند باعث بروز این علائم شود.

آلزایمر بیماری پیشرونده ای است که به تدریج موجب اختلال در حافظه و عملکرد شناختی می شود. لازم به ذکر است که زوال عقل و آلزایمر می توانند هم پوشانی داشته باشند و ممکن است تفاوت هایی نیز داشته باشند. به طور کلی هر دو بیماری ممکن است شرایط زیر را به وجود آورند:

1. نقص ارتباطی
2. اختلال حافظه
3. کاهش در فکر کردن

تغذیه مناسب برای جلوگیری از آلزایمر

در ادامه به معرفی موادهای خوراکی مفید برای جلوگیری از آلزایمر می پردازیم:

سبزیجات برگ سبز

سبزیجات تاثیر مثبتی بر عملکرد مغز می گذارد و به شما پیشنهاد می کنیم هر هفته 6 وعده از سبزیجات مانند: اسفناج و کاهو استفاده نمایید. مواد غذایی که شامل ویتامین C و E هستند، مانند: بادام زمینی و توت فرنگی؛ می توانند با خنثی کردن رادیکال های آزاد، خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهند و همچنین مکمل های غذایی که دارای اسید فولیک هستند، می توانند در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر موثر باشند.

ماهی

امگا 3 در ماهی های چرب، گردو، روغن زیتون و دانه های کتان از جمله موادی هستند که می توانند از بیماری آلزایمر جلوگیری کنند. لازم به ذکر است که مکمل هایی که حاوی روغن ماهی و امگا 3 هستند برای پیشگیری از آلزایمر لازم است. برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر در هفته باید ماهی قزل آلا و ماهی سالمون میل کنید و از مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز، سوسیس و کالباس خودداری کنید.

غلات

برای حفظ عملکرد مغز خود از سه وعده غلات سبوس دار استفاده کنید. به شما پیشنهاد می کنیم، نان های سبوس دار در طول روز مصرف کنید.

آجیل

برای سالم ماندن مغز و کنترل اشتها در هفته به صورت 5 وعده به اندازه یک مشت آجیل مصرف کنید. لازم به ذکر است که از مصرف شیرینی جات بپرهیزید.

طیور( مرغ یا بوقلمون)

گوشت های سفید دوستدار مغز هستند. سعی کنید در طول هفته از مصرف گوشت قمز خودداری کنید و از گوشت مرغ و بوقلمون استفاده کنید.

روغن زیتون

برای جلوگیری از آلزایمر در روز سعی کنید برای پخت و پز از روغن زیتون استفاده کنید. برای پخت غذا از چربی های اشباع شده مثل کره و مارگارین اجتناب کنید.

ماست

فرآورده های پروبیوتیک محافظ مغز می باشند. متخصصان تغذیه بر این باورند که بیش از یک وعده در هفته پنیر استفاده نکنید به دلیل این که استفاده زیاد از پنیر موجب افزایش خطر ابتلا به آلزایمر می شود.

حبوبات

به شما توصیه می کنیم که در وعده های غذایی خود حبوبات اضافه کنید و در طول هفته 3 بار در غذاهایتان لوبیا بریزید.

میوهای بنفش 

برای کمک به کارکرد مغز باید در هفته دوبار از آلو سیاه، انگور سیاه و شاتوت مصرف کنید.

کلام آخر

یکی از جنبه هایی که در مراحل پیشرفته این بیماری بسیار اهمیت دارد، نحوه برخورد اطرافیان و خانواده با فرد بیمار است. ایجاد فضایی امن و حمایت کننده از سوی خانواده‌ها از مواردی است که می توان به آن اشاره کرد. از بخش‌های مهم درمان و کنترل بیماری آلزایمر می توان به ایجاد شرایط مناسب زندگی سازگار با بیماری فرد و نیازهایش اشاره کرد. اطرافیان فرد بیمار باید به او کمک کنند تا حس رضایتمندی بیش تری از زندگی داشته باشد و این احساس رضایتمندی در آخر موجب حفظ عملکرد ذهنی بیمار می شود.

از شما عزیزان سپاسگزاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. سایت پزشکا همواره سعی بر این داشته تا شما را با بیماری آلزایمر آشنا کند. امیدواریم مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق سایت با ما درمیان بگذارید.